Ankara
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, Hürjet projesinin geldiği aşama, dizi istihsal süreci ve Malezya'da katıldıkları ihaleye bağlı AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Hürjet prototiplerinin imalatını yaptıklarını 1-2 ay içre uçağı tümden gösterebileceklerini tabir fail Kotil, "18 Mart 2023'te de geçmiş uçuşu emin halde yapacak. Tünelin ucuna, çıkışa geldik" dedi.
Hürjet düşüncesince mutluluk plan açmadan çalışmalara başladıklarını tamlayan Kotil, şöyleki konuştu:
"Milli Muharip Uçak (MMU) seneler evvela planlandığı devir gerçekte evvela birlikte tepkili tayyare terbiye bilimi bilimi uçağı vardı. Hürkuş'un devamı olsun diyerek ismini Hürjet koyduk. Sonra da MMU vardı. Niye birlikte teselsül var? Hürjet hâlâ küçük, hâlâ düşüt maliyetli, hâlâ evvela yapılabilir, üstünde öğrendiklerimiz var. İkisi de süpersonik, bire birlikte kategoride, bir tanesi küçük, başkası büyük. Bunu yapmamızı Savunma Sanayii Başkanımız İsmail Demir söyledi. 2016 senesinde göreve başladığımda geçmiş konuşmamız buydu. İlk yaptığım, Hürjet'in dosyasını, meydana getirilen emek harcamaları aldım, Yönetim Kurulumuza gittik. Yönetim Kurulumuz dayanak verdi ve Hürjet'e başladık."
Hürjet Projesi'ni MMU'nun önüne koyduklarını dile getiren Kotil, burada öğrenilenleri ulusal harp uçağına aktarma edeceklerini söyledi. Kotil, planlar üstünde 2 ayrımlı umumi başmuallim yardımcılığının çalıştığını ve daim yazışma biçiminde olduklarını kaydetti.
"SSİK'te bizi onore ettiler, ısmarlama verdiler"
MMU kadrosunun aşırı acele büyüdüğünü ve 1000 mühendisi geçtiğini özetleyen Kotil, bu sayının 3 bine çıkacağını tabir etti. Kotil, Hürjet düşüncesince bu derece şişman birlikte kadroya gerekseme olmadığını aktardı.
Temel Kotil, "Hürkuş'u yapmışız, Hürjet'i bitiriyoruz, peşi esna Milli Muharip gelecek. Zaten esna buydu. Hürjet yoktu süreçte. İsmail Demir Başkanım kucak dedi, koyduk. Bu arada da Savunma Sanayii İcra Komitesinde (SSİK) bizi onore ettiler, ısmarlama verdiler. Tabii ısmarlama bekliyorduk gerçekte fakat 2018'den bu yana temelli projeyi öz kaynakla çalmak o derece havadan olmuyor. İletişim yerine da olmuyor. O manada bizim düşüncesince az buçuk hissî boyutu da var." diyerek konuştu.
Projenin seyrine bağlı de bilgiler sağlayan Kotil, evvela 4 karşı örnek yapılacağını ve bunların pervaz testlerinde kullanılacağını söyledi.
Kotil, "Seri istihsal sürecinde geçmiş sene 6-7 tayyare yapıp, ahir yıldan itibaren ayda 2, yılda 24 tayyare yapmayı hedefliyoruz. Malezya ihalesi de 2025'te teslimat içeriyor. 2025'ten sonraları rastgele ay 2 Hürjet hangardan çıkıp alıcıya konfirmasyon edilecek." dedi.
"(18 uçaklık Malezya ihalesi) Hürjet'e güveniyoruz, hep beraberce yarıştırırız"
Hürjet'in de katılmış bulunduğu Malezya'daki 18 uçaklık bol hücum uçağı ihalesine müteveccih soruları da yanıt veren Kotil, derinlemesine süredir uçar rakip uçaklar karşısındaki iddialarını ortaya koydu.
Bu yüzyılda bilgiye aşırı hâlâ acele ulaşabildiğine ayraç fail Kotil, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Gençliğimizde birlikte kuruluşun tayyare yapabilmesi düşüncesince birlikte tarihçeye cemaat olması gerekiyordu. Daha önceleri tayyare yapmış, ona mucibince üretimler, testler gerçekleştirmiş iktisap etmek gerekiyordu. Bu 1970'lerin durumuydu, üzerinden 50 sene geçti. Mühendislik yazılımları aşırı hâlâ yetenekli, giderek geliştiler. Yapay zekayla işler hâlâ kolay, tarihçeye de dayanıklı gerekseme kalmadı. Çünkü bilgisayarda öğrence yaparken gerçeğe aşırı andıran meyve bulunuyor. Rüzgar tünelinde bunlar imtihan ediliyor. Herkes yapabilir fakat gerçekleştirmek istemeniz gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın dirayeti bulunduğu düşüncesince bunları yapıyoruz. Dirayet, finansman, dilek ve gailesiz personel gerekiyor. Hürjet'e güveniyoruz. Herkesle yarıştırırız onu, rastgele ihalede varız. Malezya ihalesinde de varız. Gidip anlatıyoruz yetkililere. Öyle birlikte öneri verip art rahat değiliz. Bu mevzuda Malezya'ya 3 kat ego gittim, deminden dördüncü gidişimi yapacağım ve ürünümüze inanıyoruz."
"Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız"
Artık Türkiye'nin de başvuru verilebilecek birlikte ülkenin yaptığını yapabilecek ölçüde bulunduğunu dile getiren Kotil, yürüttükleri çalışmalarla bire birlikte sürede bu emek harcamaları meydana getirecek mühendisleri yetiştirdikleri belirtti.
Hürjet'in rakipleri karşısında en acemi teknolojilerle geliştirilip üretildiğine ayraç fail Temel Kotil, şunları kaydetti:
"Bir tayyare 10 sene evvela tasarlandıysa ego ona 10 sene sonraları rakip tayyare tasarlıyorsam benim uçağım ondan güzel olur. Kullandığımız metot, yaklaşımlar bire birlikte fakat 10 sene içre mütebeddil malzeme, imalat teknikleri var. Onun düşüncesince meyve meydana getirilen birlikte öncesinden güzel olur. Buna hepsi inansın. Onun düşüncesince Malezya ihalesinde varız, inşallah baht olur. Kampanyamızı yürütüyoruz. Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız."
