Pekin
Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), Ulusal Nükleer Kurumu (CNNC) ve Atom Enerjisi Otoritesinden (CAEA) yetkililer, düzenledikleri matbuat toplantısıyla dünkü mineralin keşfini duyurdu. 2020'de Ay'a fırlatılan Çang'ı-5 irfan aracının toplamış olduğu kayaç ve arazi örneklerinde mevcut fosfat minareline "Çangızit-(Y)" ismi verildi.
CNNC yetkilisi Vang Şuecun, kuruluşa ilişkin Pekin Uranyum Jeolojisi Araştırma Enstitüsünden bilgelik insanlarının, X-ışını kırılımı yöntemiyle 140 binden çok Ay parçacığı içerisinden biricik birlikte billur parçacığını yalıttığını, saç telinin kestirmece onda birisi çapındaki 10 mikronluk parçanın dünkü birlikte mineral bulunduğunun anlaşıldığını belirtti.
Vang, ayrıca, araştırı kadrosunun Ay numunelerinde gelecekte kaynaşma enerjisinden kullanılma potansiyeli mevcut "Helyum-3"ün bulanıklık derecesini de ölçtüğünü anlatım etti.
Ay'dan birleşen bazalt kayaçlarda belirleme edilen Çangızit-(Y) minerali, Uluslararası Mineroloji Birliği Yeni Mineraller, Terimler ve Sınıflandırma Komisyonu çeşidinden doğrulanarak kayıtlara geçti. Çangızit-(Y), bugüne değin Ay'da keşfedilen 6. dünkü mineral oldu.
Çin'den evvela Amerika ve Rusya, Ay yüzeyinden kayaç ve arazi numuneleri biriktirerek dünkü minerallerin keşfine önderlik etmişti.
Keşif, Çin'de erte kutlanacak "Ay Festivali" namına da isimlendirilen Güz-Ortası Festivali öncesinde duyuruldu.
Mineral, aynı Çin'in Ay irfan programı üzere Çin mitolojisindeki Ay perisi "Çang'ı"nın ismini taşıyor.
Ay irfan programı
Çin, 2019'da "Çang'ı 4" robotik aracını Ay'ın ışıksız yüzüne indirerek bunu başarabilen evvela dünya olmuştu. Ay'ın yüzeyinden kip toplaması planlanan "Çang'ı 5" ara bulucu ise 24 Kasım 2020'de uzaya fırlatılmış, toplamış olduğu 1,73 kilo kayaç ve arazi örnekleriyle 16 Aralık 2020'de Dünya'ya dönmüştü.
CNSA'nın Ay Keşif ve Uzay Programı Merkezi Direktörü Liu Cicong, bugüne değin 4 öğür biçiminde kestirmece 53 gramlık 152 camekân öbeğini 33 araştırı kurumundan 98 başvurucuya dağıttıklarını bildirdi.
Çin, Ay'ın ışıksız yüzüne irfan ara bulucu indirdiği Çang'ı 4 ile yüzeyden kayaç ve arazi örnekleri toplayan Çang'ı 5 görevlerinin peşi sıra 2023-2024 yıllarında dünkü camekân toplamayı amaçlayan Çang'ı 6 ve Ay'ın lodos kutbunda irfan faaliyeti yürütmeyi amaçlayan Çang'ı 7 görevlerini planlıyor.
Öte taraftan 2030'da Ay'a insanlı gök rolü yapmak de ülkenin hedefleri arasında.
