Ankara
Avrupa Güney Gözlemevi’nden (ESO) meydana getirilen açıklamaya göre, ESO’nun Şili'nin Atacama Çölü'nde oturmuş Çok Büyük Teleskop'la (VLT), Messier 77’nin (NGC 1068) merkezinde evrendeki en bembeyaz ve bilmeceli cisimlerden bulunan Aktif Galaksi Çekirdeği’ne (AGN) ehil süper kütleli müşterek kara deliği gizleyen kozmik türap bulutu gözlemlendi.
Bilim insanları, bazısı galaksilerin merkezinde, erdemli hacimde kozmik türap ve gazın süper kütleli kara deliğe sürüklendiği, çok enerjili ve bembeyaz semt bulunan AGN’leri geçmiş ayırt ettikleri 1950’lerden beri araştırıyor.
Hollanda Leiden Üniversitesinden Violeta Gamez Rosas liderliğindeki araştırmacılar, VLT’ye tutturulan Çoklu Açık Orta Kızılötesi Spektroskopik Deney (MATISSE) aracını kullanarak, Dünya’dan 47 milyon kudret yılı uzaklıktaki Messier 77’nin merkezini taradı.
MATISSE sayesinde, Dünya’dan bembeyaz bâtın Messier 77’nin merkezinde balıketinde türap bulutunun gizlediği AGN’li süper kütleli kara deliğin yerini saptayan bilgi insanları, bu keşifle 30 sene ilkin ortaya atılmış Birleştirilmiş AGN Modelini destekleyecek iddia bulmuş oldu.
Bazıları radyo dalgaları yayan, birileri yaymayan, birileri parlayan, birileri Messier 77’ninki kabilinden parlamayan ayrımlı AGN türleri bulunmasına karşın hepsinin balıketinde müşterek türap halkasıyla ciltli süper kütleli kara delikten oluşan bire müşterek esas yapıda bulunduğunu tamlayan Birleştirilmiş Model, AGN’lerin hemen Dünya’dan elbette izlendiklerine ilişkin kendisine ayrımlı göründüğünü savunuyor.
Çalışmanın başlangıç yazarı Rosas, keşiflerinin kendilerine AGN’leri iç düzentileme prensibini hâlâ dobra kavrama imkanı sunacağını vurgulayarak, “Ayrıca, eskiden deli dolu olma ihtimali mevcut müşterek süper kütleli kara deliğe ehil Samanyolu galaksisini de hâlâ dobra anlamamıza asistan olabilir.” ifadesini kullandı.
Rosas, AGN’lerle ilgilendiren hepsi sorularını cevaplayamasa da bulgularının AGN’lerin elbette çalıştığını anlamada iri müşterek aşama bulunduğunu kaydetti.
Çalışmanın makalesi Nature dergisinde yayımlandı.
