Ankara
Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nden (ODTÜ) araştırmacılar, öğrencilerin müşterek avatarla özümleme edilmiş olduğu ve üç buutlu "metaverse" dünyasında, derslerin fiziki gerçekliğe en andıran ortamda yapılabildiği "sanal okul" projesini geliştirdi.
ODTÜ Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuğba Tokel, Facebook, Microsoft, Roblox ve Epic kadar kuruluşların milyarlarca dolarlık envestisman planıyla gündeme mevrut "metaverse" konsepti ve ODTÜ'de bu mevzuda ölçülü çalışmalara bağlı AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg'in firmanın ismini "Meta" namına değiştirdiğini hatırlatan Tokel, "Metaverse terimini üç buutlu müşterek müstevi ve avatarlı temsiliyet namına tanımlayabiliriz. Gerçek yaşamın elektronik beyin ekranında yahut mevhum realite gözlükleriyle simüle edilmiş kûhi namına da tanım edebiliriz. Bu ortamda, eşhas çıkarlarını üç buutlu karakterleri, kısaca avatarlarıyla özümleme etmekteler ve ortamdaki başka avatarlarla etkileşimde bulunuyorlar." bilgilerini verdi.
Günümüz teknolojileri yardımıyla internetteki dü boyutlu boşluk yüzlerin bundan sonradan üç boyuta kaymaya başladığını aktaran Tokel, bu dünkü teknolojilerde "internet" adına "immernet" teriminin geçmeye başladığını tabir etti.
"ODTÜ düşüncesince metaverse dünkü müşterek fehva değil." diyen Tokel, bu konudaki çalışmalara 2010'da ODTÜ'nün üç buutlu mevhum kampüsünü kurarak başladıklarını ve yeğleme meydana getirecek öğrencilerin kampüse gelmeden bilim alabilecekleri müşterek altyapıyı tekvin hazırlıklarının sürdüğünü söyledi.
Klinikler üç buutlu ortamlara taşınacak
Sanal kampüsün arkası esna toplumsal fobisi olanları, mevhum realite süresince korkularıyla yüzleştirerek otama edebilen "sanal terapi" teknolojisini geliştirdiklerini dile getiren Tokel, "Sanal klinik üzerinde çalışmalarımızı yoğunlaştırdık. Bu uygulayım bilimi ile psikologlarla görüşmeler bundan sonradan Kovid-19 salgını ile bu arada küsurat devir içi ortamlar adına üç buutlu ortamlarda gerçekleşebilecek. Bu ortamlarda eşhas çıkarlarını aşırı elan şen hissediyor ve aşırı elan şen tabir edebiliyor." niteleyerek konuştu.
"Bu teknolojiyi erek değil, anahtar namına kullanmayı hedefliyoruz"
Tuğba Tokel, faziletkâr lisans ve doktora öğrencileri ile başta yetişek dalında da "metaverse" üzerinde sağlam aşırı düzentileme yürüttüklerini anlattı. Bunlardan birinin üç buutlu mevhum ortamlarda ecnebi kıstak eğitimi bulunduğunu tabir fail Tokel, "Eğitim dalında bu teknolojiyi erek değil, anahtar namına kullanmayı ve yetişek ortamlarını üç buutlu betim dair akla yatkın sağlam icraat ihya amacındayız." niteleyerek konuştu.
Kovid-19 salgınıyla "sanal okul" projesi üzerinde derin icraat yürüttüklerini tabir fail Tokel, toplumsal ve fiziki açıklık ile baş başa esasen birey namına topu topu şahısların birbirlerinden aşırı uzaklaştığını belirtti. Özellikle çocukların, ekol ortamından uzaklaşması ve çabucak görüntülük başlangıcında öğrenime bitmeme etmesinin zorluğuna dikkati çekici Tokel, şöyleki konuştu:
"Bu teknolojiyle engin öğrenme süreçlerinde, öğrencilerin beniz yüze olmasa caba dostlarıyla bu arada mevhum ekol ortamına girebilmesine olanak sağlanıyor. Klasik dü boyutlu devir içi ortamlarda öğrenciler, çabucak müşterek foto ve kullanıcı adı, edilgen biçimde dersi dinliyorlar, ayrıca arzu edenler kameralarını caba kapatıyorlar. Aslında ortamda bulunmuyorlar, çabucak duyuyorlar. İki boyutlu mevhum dünyada, olayların ve sınıfların içerisine girilemiyor ve dışardalık hissi aşırı yaşanıyor.
Sanal ekol kadar üç buutlu metaverse süresince ise öğrencilerin hem kendilerinin hem derslik dostlarının ve hem öğretmenlerinin avatarı var. Biz metaverse ortamlarında bu bulunuşluk hissine odaklanıyoruz. Nasıl asıl dünyada olduğumuzu hissediyor ve başka kişilerle etkileşim halindeysek, metaverse süresince da fiziki gerçekçiliğe en andıran müstevi sağlanabiliyor."
Bu pratikte ehemmiyet verdikleri ikinci ehemmiyetli konunun, "sosyal bulunuşluk" bulunduğunu aktaran Doç. Dr. Tokel, öğrencilerin, üç buutlu derslik süresince dostlarıyla ve öğretmenleriyle "sosyal bulunuşluk" hissini yaşadıklarını kaydetti.
Tuğba Tokel, şöyleki bitmeme etti:
"Üçüncüsü ve ihtimal en önemlisi ise öğrencinin kendisinin toplumsal bulunuşluk hissi yaşamasının indinde başka dostlarının da kendini ayırt ettiğinin farkında olması, kısaca baş başa bulunuşluk. Metaverse teriminin temelinde bulunuşluk yatıyor. Bu ortamda motivasyonu enikonu faziletkâr tutulabiliyor. Öğrenciler, metaverse süresince kameralarıyla değil, avatarlarıyla üç buutlu sınıflara giriyorlar. Sunum gerçekleştirmek istediğinde aynen asıl ortamdaki kadar sunumunu yaparak, başka dostlarıyla etkileşime giriyor. Metaverse ortamda meydana getirilen müşterek ders, asıl dünyadaki etkileşimin müşterek benzeri. Sanal okullarda, ibret sonrası toplumsal etkileşimler de yapılabiliyor. Bu projeyle bilimsel nitelikli kazanımların yanı esna elan toplumsal ve elan birey etkileşimleri de desteklemeyi amaçladık."
ODTÜ Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuğba Tokel, mevhum okullarda, beniz yüze yetişek sonrasında araştırma saatlerinin de yapılabileceğini belirterek, "Öğrenciler, ibret sonrası eksiklerini bertaraf etmek düşüncesince öğretmenleriyle müşterek araya gelebilirler. Belki üniversiteye tedarik seviyesindeki öğrenciler buna elan aşırı gerekseme duyabilir." dedi.
Okula ahenk düşüncesince de mevhum okulların kullanılabileceğini tamlayan Tokel, "Öğrenciler, okula elan başlamadan mevhum ortamda bu deneyimi yaşayabilir. Bu teknoloji, ayrımsız sürede oyunlaştırmayı da içerdiğinden, evlatları ürkütmeden okula alıştırmada kullanılabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Tokel, geliştirdikleri mevhum okulda, fiziki realite ve bulunuşluk hissinin hem mevhum gözlüklerle hem de masaüstü mevhum gerçeklikle sağlanabildiğini anlattı.
Metaverse, üç-beş sene sonradan yaşama girecek öngörüsü
Doç. Dr. Tuğba Tokel, üç buutlu mevhum okulların istikbaline bağlı istifham üzerine, "Metaverse teriminin aşırı konuşulmasıyla baş başa bu teknolojiler, her insanın aşırı merakını çekti ve elan da çekecek kadar görünüyor. Bu bölgede aşırı tetkikat yapılacak, bu mevzuda sağlam aşırı Ar-Ge ve yatırımlar yapılıyor. Belki aşırı andıran gelecekte topu topu öğrencilerin mevhum realite gözlüğü bulunduğunu öngöremeyiz. En azından masaüstü mevhum realite ile başlayarak elan sonradan donanımın da evlere gireceği müşterek devir ki ihtimal üç-beş sene sonradan gelebilecek. Bu aşırı çetince değil, kesinlikle topu topu evlerde göstergeç mevcut bu uygulayım bilimi de müşterek biçimde yaşama girecek." niteleyerek konuştu.
Tokel, evren genelinde de enerjik derslik ortamlarının bundan sonradan üç buutlu metaverse ortamlarına akıllıcasına kaydığını laflarına ekledi.
