İstanbul
Türk Böbrek Vakfı (TBV) Ahmet Ermiş Diyaliz Merkezi Başhekimi Dr. Bilal Görçin, 30-40 sene önceki diyalize giren 100 hastadan 5-10'unun şekere ilişkin böbrek yetmezliği hastası bulunduğunu belirterek, "Günümüzde dünyada ve devletimizde diyalize giren hastaların averaj yüzdelik 40'ı diyabet dolayısıyla böbrekleri bozulan ve bu yüzden haftanın 3 haset diyalize tahavvül geçirmek mecburiyetinde küsurat hastalar." dedi.
Bilal Görçin, AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, diyabet hastalığının tedavisindeki anne amacı, "ilaç yahut insülinle hastanın şekerini düşürürken organları korumak" biçiminde tanımlarken, diyabet hastalığının göz, kalp, beyin, böbrek, damarlar ve sinirleri ilerleyen ve arka dönüşümsüz perişan fail birlikte illet bulunduğunu dile getirdi.
Şeker payı düşüt olduğunda organların korunduğunu tamlayan Görçin, şeker hastalığının organları 15-20 sene içinde bozduğunu, hastalığın birlikte faziletkâr tansiyonun, gut, kilo, kolesterin yüksekliği üzere gayrı riziko faktörlerinin yanı esna sigara kullanması da var ise şekerin uzuv harabiyetinin henüz çabuk ve henüz er bulunduğunu anlattı.
Görçin, insanoğlu bedenindeki kanın yüzdelik 22'sinin direkt böbreklere gittiğini kaydederek, şu detayları verdi:
"Yüksek diyabet içeren koku böbreklere geldiği devir böbreklerin damarlarını bozuyor ve böbreklerin katışıksız fonksiyonlarını etkileyerek hastaları diyalize götürüyor. 30-40 sene önceki diyalize giren 100 hastadan 5-10'u şekere ilişkin böbrek yetmezliğiydi. Günümüzde dünyada ve devletimizde diyalize giren hastaların averaj yüzdelik 40'ı diyabet dolayısıyla böbrekleri bozulan ve bu yüzden haftanın 3 haset diyalize tahavvül geçirmek mecburiyetinde küsurat hastalar. 30-40 sene önceki diyabet hastaları diyalizi görecek derece yaşamıyordu zira hastaların böbreklerini ağız ağıza bulunmayan yazar diyalize etken oluyordu. Birinci sebep, hekime ulaşmada zorluk, ilaca ulaşmada zahmet dolayısıyla henüz er ölüm etmeleriydi. İkinci etken de diyabet oranının artması. Özellikle tagaddi şekli, henüz uzvi sıfır beslenme, sedanter (hareketsiz) avlu ve kilo, toplumdaki diyabet oranını yükseltti. Yaşam şekli, ilaçlar, tagaddi yöntemleri diyabet sıklığını baş döndürücü ağır birlikte halde artırıyor ve bu hastalar da derinlemesine müddet yaşamış olduğu düşüncesince diyalize girenler, böbrek nakli olanlar, duygu krizi geçirenler, sekte olanlar, gözlerini kaybedenler oluyor."
Ailede diyabet var ise yahut riziko faktörlerini taşınıyorsa behemehâl ömür yöntemini fark geçirmek gerektiğine ayraç fail Görçin, önerilerini şöyleki sıraladı:
"Mutlaka akım geçirmek lazım. Ne derece akım ederseniz, kaslar şekere harcar, hazne edilmez. Haftada minimum 1,5-2 ahit bunu 3-4'e bölerek akım geçirmek gerekiyor. Beslenmede de saf gıdalar yeğleme edilmeli. Hazır, buzdolabında saklanan, mikrodalgada ısıtılan besinlerden çoğalma saf beslenmeli, sebzeye ciddiyet verilmeli ve tuzdan ırak durulmalı."
Görçin, diyabet hastalarının behemehâl doktor kontrolünü sürdürmeleri ve ilaçlarını kullanmaları icap ettiğini belirterek, "Hastaların icra ettiği en şişman günah 'Şeker ilacı kullanıyorum, bunlar benim böbreğimi bozar, kalbimi bozar.' sanarak düşünmeleri. İlaçları kullanmazsanız diyabet arka dönüşümsüz hasarlar yapar ve neticede ağır hastalıklara sefer açar." sanarak konuştu.
"Şeker rahatsızlığı vakayiname böbrek yetmezliğine etken olabiliyor"
Türk Böbrek Vakfı Diyetisyeni Gökçen Efe Aydın da diyabet hastalığının böbrekleri negatif etkileyerek böbrek hastalığına, vakayiname böbrek yetmezliğine etken olabildiğini dile getirerek, "Şeker hastalığından ötürü böbreklerini yitirmiş diyaliz hastalarımız hem böbreklerinin bundan böyle emek vermemesi dolayısıyla buna gereğince birlikte tagaddi programına sahabe hem şekerlerini arama geçirmek zorundalar. Bu hakkıyla baş döndürücü zor." dedi.
Sağlıklı tagaddi ve diyabet tüketimine uyanıklık geçirmek gerektiğine ayraç fail Aydın, "Mutlaka haricen yediğimiz yiyeceklerin içerisindeki diyabet miktarına beslemek ve şekerin şekline de baş döndürücü uyanıklık geçirmek gerekiyor. Nişasta bazlı diyabet yahut tatlandırıcı çıkma olabilir, bunların bütünü diyabet rahatsızlığına çağrılık çıkarıyor." sanarak konuştu.
Aydın, günce erke miktarının en birlikte tomar yüzdelik 10'unun şekerden alınabileceğini kaydederek, şunları söyledi:
"Bu, mıhlı diyabet doğrusu levüloz olursa baş döndürücü henüz güzel olur. Günde 3 porsiyon derece semere yersek tüketebileceğimiz diyabet miktarını almış oluruz. Dikkat etmemiz gereken, akıllıcasına hacim ve akıllıcasına sıklık. Çünkü 3 porsiyon meyveyi çabucak yersek de akıllıcasına sıklıkta ve akıllıcasına oranda tüketmemiş oluruz. Sabah, öğle, tün ezanı açıklık öğünlere bölecek halde kemirmek baş döndürücü henüz sağlıklı."
"Bu hastalığa yakalandığında tek yere gidemiyorsun"
Böbrek yetmezliği hastası 74 yaşındaki İlyas Fazıl Şenol da 20 senedir diyabet hastası bulunduğunu ve sonuç 3,5 senedir diyalize ilişkin yaşadığını kaydetti.
Haftada 3 çağ 4 ahit diyalize girdiğini özetleyen Şenol, "Yaşamımı diyalizle sürdürüyorum. Diyalizden sonraları rahatsızlık çekiyorum. Herkese tavsiyem, yemelerine uyanıklık etmeleri, kilogram almasın, diyabet zehir. Çalışıyorsun, kusursuz birlikte şeyler elde ediyorsun fakat bu hastalığa yakalandığında tek yere gidemiyorsun." dedi.
