Tunceli
Yaz aylarında hayvanlarıyla Munzur, Mercan, Zel, Sülbüs, Tağar ve Yılan dağlarındaki yaylalara çıkan göçerler, havaların soğumasıyla döndükleri kışlaklarda ise yaşamlarını karye evlerinde ve ya dikme ve brandadan hazırladıkları yapılarda sürdürüyor.
Yılın gelişigüzel devrinde hayvanlarının gereksinimlerini istikbal etmek düşüncesince etkin göçerler, ağır sabık şita aylarında da havaların elan ısıdam ve kar yağışının az bulunduğu Pertek ve Çemişgezek ilçelerindeki köylerde konaklamayı yeğleme ediyor.
Göçerler, senenin evvel üç ayında gerçekleşen kuzu doğumları yardımıyla de şu sıralar ağıllarda kavi say yapıyor.
Doğum esnasında koyunların indinde bulunan ve akşam olduğunda ağıllarda iş markajcı göçerler, hayvanlarına ortak baytar üzere araştırma görevlisi oluyor. Böylece kuzuların mıhlı doğmasını sağlayıcı göçerler, arada sırada de kısaca 50 koyunun ayrımsız anda mevlit yapması zımnında geceleyin geç saatlere derece uyumuyor.
Doğum sonrası kuzuları soğuktan arkalamak düşüncesince örtülere kuşatan ve dudak sütü vererek kuzuların muafiyet kazanmasını sağlayıcı yetiştiriciler, sütle beslenmelerini sağladıkları kuzuları günde dü defa anneleriyle buluşturuyor.
Kuzuların şefkatle bakımını sağlayıcı göçerler, yeteri derece beslenemeyen kimilerini da değişik koyunlara emzirterek yaşamda tutmaya çalışıyor.
Mayıs başlangıcında sütten kesilecek kuzular, su içmece ve ot yiyecek alışkanlığı kazandıktan sonraları yemyeşil yaylalarda otlatılacak.
Göçerlerden Hayri Acim, AA muhabirine, Pertek ilçesine ilişkin Çakırbahçe köyünde yaşadığını ve 25 senedir hayvancılıkla uğraştığını söyledi.
Koyunların kuzulamaya başlamasıyla mesailerinin arttığını tamlayan Acim, yazları çıktıkları yaylalarda 5 ay kaldıktan sonraları köylerine döndüklerini dile getirdi.
"Kuzuların mıhlı doğması düşüncesince günde 2-3 dakika uyuyabiliyoruz"
Koyunlarının sonuç ortak aydır art arda mevlit yaptığını özetleyen Acim, "Kuzuların mıhlı doğması düşüncesince günde 2-3 dakika uyuyabiliyoruz. İki saatte ortak ağıla gidip doğumu DOĞRU hayvanları arama ediyoruz. İkiz doğan kuzuları mıhlı beslensinler diyerek ayırıyoruz. Kuzu sayısı ortak tomar olunca bilmek düşüncesince kimilerini boyayla numaralandırıyoruz." dedi.
Acim, hayvancılığın mütekait yanlarının birlikte sevinçli taraflarının da bulunduğunu dile getirerek, "Sürüde evvel doğan kuzuları biraz çağ annelerine emzirdikten sonraları başıboş bırakıyoruz. Ardından acemi doğan öteki kuzuları annelerine emzirmeye başlıyoruz ve ortak çocuğa bakar üzere hayvanlara say veriyoruz." ifadelerini kullandı.
Göçer Günay Acim ise koyunlarının ocak, küçük ay ve mart kocaoğlan aralığında mevlit hazırlamaya başladığını belirtti.
Bu zamanlarda daim koyunların içinde iş tuttuklarını aktaran Acim, "Gecesi gündüzü sıfır ortak meslek. Yaklaşık 30 senedir bu mesleği yapıyorum. Biz de geçimimizi koyunculuktan kazanıyoruz. Çilesi aşırı lakin bu işi yapmaktan çevre bahtiyar oluyoruz ve kılıç hayvanı doğurttuğumuz devir o hayvanı annesine emdiriyoruz. Öyle devir olmakta ki kuzu emmiyor ve emmediği devir da kılıç güya hemen kesiliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
