Çanakkale
Trabzon'un Çaykara kazasının rustik mahallelerinden Şahinkaya'da 48 sene evvela meydana mevrut heyelanın arkası sıra Gökçeada'ya göçen ve anane göreneklerini bitmeme ettiren 61 hanenin fertleri, senelerdir imece usulü ile zeytin biriktirerek kalıp nezdinde teavün örneği sergiliyor.
Şahinkaya'da 1973 senesinde yaşanmış bulunan heyelandan sonraları 61 hane, mutluluk kabilinden Çanakkale'nin Gökçeada ilçesinde nesir edilen ve "Şahinkaya" ismi maruz köye yerleştirildi.
Memleketlerinden 1400 kilometre öteye, on paralık bilmedikleri nezdinde alana muhaceret fail Karadenizliler, devletin kendilerine sağlamış bulunduğu imkanlarla ekincilik ve hayvancılıkla uğraşmaya başladı. Göçün evvela yıllarında yad eller zorluğu canlı köylüler, kısaca gayrisıhhi asırdır ülke bildikleri, Türkiye'nin en şişman adasında hayatına bitmeme ediyor.
Şahinkayalılar, Karadeniz'den Ege'ye ayrımsız isimle kurulan köylerinde yaşama geçirdikleri kooperatifin arkası sıra 3 sene evvela 175 bin Avro yatırımla açtıkları zeytinyağı fabrikasıyla ekonomiye de yardım sağlıyor.
Yaklaşık gayrisıhhi asırdır imece usulü ile zeytin toplayan Şahinkayalılar, buradan aldıkları afiyetle örf ve adetlerine ilişkin avlu sürdürüyor.
Köylerinin arazisinden birleşen zeytinler yapraklarından ayıklanıp kovalara dolduruluyor. Buradan fabrikaya getirilen yüzlerce kilo zeytin, meydana getirilen duanın arkası sıra fabrikada sıkılıp paketlenerek satışa müheyya bir duruma getiriliyor.
Gökçeada Dereköy Şahinkaya Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Azmi Nafi Uygun, AA muhabirine, Şahinkayalılar kendisine imece usulü emekleri bitmeme ettirdiklerini söyledi.
Uygun, "Burada köylülerimiz ve ayrıca adadaki arkadaşlarımız ile bu arada elle emektar yöntemlerle zeytin topluyoruz. Sağ olsunlar bu sezonda da köylülerimiz, arkadaşlarımız bizlere dayanaklık buyurmak verdiler. Yine imece usulü ile zeytinlerimizi topluyoruz." dedi.
Yetiştirdikleri zeytin türünün Ladolya bulunduğunu özetleyen Uygun, bu zeytinin dünyada çabucak Gökçeada ve İspanya'da bulunduğunu tabir ederek, şunları kaydetti:
"Bu zeytinin hasım aşırı kıymetlidir. Özellikleri dolayısıyla de Türkiye'de bu lezzette apayrı nezdinde zeytinyağı yoktur. Ladolya cinsi zeytin çabucak yağlıktır. Biz de bundan ötürü zeytinimize aşırı değer veriyoruz. Bundan sonraları bakımlarına da çokluk vereceğiz. Günlük 80 titrem el işi kapasitesine eş fabrikamızı da 3 sene evvela kurmuştuk. İmece usulü esasta nezdinde vakitler her daim vardı ancak elan az yapılmaya bitmeme ediliyordu. Biz bu gelenekten vazgeçmeyerek bitmeme ettiriyoruz. Elle topladığımız bu zeytinlerimizi elan sonraları fabrikamızda sıkacağız."
Başkan Uygun, bu geleneği yaşattıkları düşüncesince aşırı bahtiyar olduklarını dile getirerek, şu şekilde bitmeme etti:
"Komşularımız ile arkadaşlarımız ile gene nezdinde arada edinmek aşırı önemli. Eski günlerde bulunduğu kabilinden nezdinde arada teavün duygusunu bu seviyeye boşaltmak aşırı dobra oldu. Biz buraya geleli 50 sene oldu. Örf ve adetlerimize bitmeme ediyoruz. Benim merhum babamın nezdinde sözü vardı 'Bir işin başlangıcında kendin olmazsan kalburüstü olamazsın' derdi. Biz de ilkin üyelerimiz edinmek kıl payı hepsi arkadaşlarımız ile gayrisıhhi asırdır bu imece geleneği türkiye bulunan Gökçeada'da sürdürmeye bitmeme ediyoruz. Çok dobra oluyor."
"Zeytin toplarken de beraberiz"
Şahinkaya sakinlerinden Nurhan Atalay da bebek yaşta geldikleri adada derinlemesine süredir dirim sürdürdüklerini anlattı.
Eski gelenekleri bitmeme ettirmenin mutluluğunu yaşadıklarını kaydeden Atalay, "Burada emektar örf ve adetler bitmeme ediyor. Sadece düğünlerde baş başa değiliz, zeytin toplarken de beraberiz. Hep bu arada imece usulünü bitmeme ettiriyoruz. Çok mutluyuz." ifadelerini kullandı.
Ziraat Mühendisi ve Organik Tarım Koordinatörü Muharrem Serttaş ise Ladolya cinsi zeytinin aşırı hususi nezdinde mahsul bulunduğunu belirterek, şunları söyledi:
"Yaptığımız araştırmaya uyarınca bu zeytin şekli kısaca 250 sene evvela Gökçeada'ya getirilmiş. Dolayısıyla buranın hava kuşağına alışmış. Bölgeye karışabilme sağlamış. Bunu apayrı yere götürdüğümüz devir burada elde ettiğimiz zeytinyağının tadını istihsal buyurmak belkili değildir. Bu özelliklerinden çevre Gökçeada'nın hasım aşırı kaliteli. Şu anda bu zeytin çabucak Gökçeada'da ve İspanya'da yetiştirilmektedir."
