Bir çocuğun er ve şaşırtan ortak biçimde muhtemel yeteneklerinin ötesinde okumaya başlamasının ve çoğu kez buna bebeklik zamanında gelişen, harflere ve rakamlara erinç obsesif ortak bağ sema halinin hiperleksi bozukluğuna ayraç ettiğini tamlayan Beykent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Samuray Özdemir, meydana getirilen araştırmalara uyarınca otizmli evlatların yaklaşık yüzde 6 ila 14'ünde hiperleksi olduğunu, hiperleksili evlatların ise yaklaşık yüzde 84'ünde otizm bulunduğunu belirterek, 54 çocuktan yaklaşık 1'inde otizm çeşitlilik bozukluğu görüldüğünü tabir etti.
3 ayrımlı hiperleksi şekli bulunduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Samuray Özdemir, hiperleksi tiplerini ve tanılarını şu ifadelerle anlattı:
“Tip 1 hiperleksi nörogelişimsel ortak bozukluğu/yeti yitimi sıfır evlatların ercecik ve muhtemel eylem düzeylerinin aşkın üstünde okumayı öğrenmeleri halinde ortaya çıkar. Tip 1 hiperleksi ortak bozuk para namına onama edilmediğinden hususi ortak aşinalık yaklaşımı lüzumlu görülmez.
Tip 2 hiperleksi, otizmli çocuklarda görülür. Genellikle rakamlara ve harflere takıntılıdırlar, öbür oyuncak türlerine uyarınca kitapları ve mıknatısi harfleri yeğleme ederler. Ayrıca, plakalar ve tevellüt tarihleri kabilinden ehemmiyetli rakamları da çoğunlukla hatırlarlar. Bu ayrıntılar genellikle, menfez temasından ve hissî özellik kurmaktan içtinap ve duyusal uyaranlara aşkın duyar olma kabilinden elan karakteristik otizm belirtilerine sahiptirler. Tip 2 hiperlekside tanıdık gerçek özellikler çocuğun yaşına uyarınca beklenenin aşkın üstünde kıraat kabiliyetinin olması, rakamlar ve harflerle obsesif ortak halde meşguliyet, bilim parçalarını çiftlemek kabilinden bilmeden öğrenme ve öbür muhtelif tutum sorunlarıdır.
Tip 3 hiperleksi, insan 2 hiperleksiye benzeşim lakin belirtileri giderek azalır ve böylecene da kaybolur. Tip 3 hiperleksisi bulunan ayrıntılar uyanıklık çeken biçimde okuduğunu derk isteği gösterirler lakin sözel lisan gelişmeleri arka kalık olabilir. Bellek işlevleri ürün adım yüksektir. Otizmli evlatların aksine, insan 3 hiperleksisi bulunan ayrıntılar çevreleriyle kolay haberleşme kuran, dışa çevrilmiş ve hissî özellik gösterebilen çocuklardır. Tip 3 hiperleksiyi canlandırma buyurmak çetin olanaklı zira okumaya er başlamaya ek namına bu ayrıntılar çoğu kez ortak kol otizm gibisi özellikler ve tavırlar gösterirler. Bunların başlangıcında dehşet ortak ezber yeteneği, duyusal hassasiyet, değişime erinç koyu direnç, fobiler ve korkular, sıraya sentagma yahut istifleme davranışları, kendilerinden ‘o' yahut ‘sen' yahut ‘ismiyle' konuşmak halinde zamirleri namüsait yöneltme gelmektedir. Bununla birlikte, insan 3 hiperleksili ayrıntılar çoğu kez hissî özellik kuran, dışa çevrilmiş ve andıran eş üyeleriyle etkileşime giren çocuklardır. Otizm gibisi davranışları giderek azalır ve yaşlarına akıllıca biçimde işlevsellik izah edebilir bir duruma gelirler.”
Hiperleksi nite otama edilir
Dr. Özdemir, hiperleksi hastalığının tedavisi düşüncesince insan 1 hiperleksili ayrıntılar düşüncesince otama gerektirmediğini lakin insan 2 ve insan 3 hiperleksili evlatların ise kâr görebilecekleri tedavileri şöyle sıraladı:
“Konuşma ve lisan terapisi, hiperleksisi bulunan evlatların lisan ve içtimai becerilerini geliştirmeye asistan olabilir. Bu yöntemde evlatların içtimai etkileşim ve derk kabilinden güçsüz oldukları taraflarını geliştirmeye ve iyileştirmeye asistan kazanmak neredeyse kaslı kıraat kabiliyetlerinden yararlanılmaktadır. Her çocuğun içtimai beceriler, fevk düzem lisan becerileri, konuşulan dili anlama, yuvarlak ve müzakere kabilinden kendine has gereksinimlerine odaklanan insana hususi ortak otama planı vardır. Bunlar ise ‘Anlamayı beslemek düşüncesince görsel yöntemler. Görsel programlar ve devir çizelgeleri. Kelime ilişkilerini belletmek düşüncesince çağrışım oyunları. Sosyal hikayeler. Neden ve ürün dair kestirim yürütme. Ebeveynler ve öğretmenler düşüncesince stratejiler 'şeklindedir.
Uğraş terapileri ise insana özeldir lakin sağaltıcı tamamen çocuğun uyku, beslenme, öz bakım, ekol faaliyetlerine katılma, içtimai aktivitelere katılma, makale yaban yuvarlak ve duyusal uyaranlara akıllıca biçimde cevap ita kabilinden külfet sahalarında çalışır. Eğitsel takrir süreci insan 2 hiperleksili ve insan 3 hiperleksili ufaklıklara yaklaşım stratejilerinin esas farklılığını oluşturur. Tip 2 hiperleksili çocuklar, hususi pedagoji bilimi sınıflarından kâr görürler. Zira alışılagelen sınıflar onlar düşüncesince aşkın ortak tomar uyarıcı içerdiğinden akıllıca gayrimümkün ve bundan dolayı yerinde pedagoji bilimi aldıkları ortamda elan dobra öğrenebilirler. Tip 3 hiperleksili ayrıntılar ise karakteristik derslik süresince olmaktan elan ortak tomar kâr görürler. Aynı yaşlarındaki derslik dostlarıyla akıllıca içtimai etkileşime girebilmek düşüncesince derslik süresince elan ortak tomar şansa ehil olurlar.”
