İpeği diyanet ilmik işleyip 'resim tablosu' üzere halı dokuyorlar

Yalova

Köyde sıhhatsiz asırdır sürdürülen dokumacılığı hâlâ gelecek seviyeye nakil hedefiyle yola çıkan Yalova Halk Eğitimi Merkezi, 8 senedir kurslar düzenliyor.

Annelerinden, ninelerinden öğrendikleri el becerisini kursta öğrendikleriyle geliştiren kadınlar, değme halı düşüncesince 3 ay ila 1 sene uğraşıyor.

İpek dokumacılığıyla "resim tablosu"nu eğilimli mahsulat ortaya çıkaran bayanların halıları, uzlaştırıcı firmalara satılarak kursiyerlerin dirimsel elde etmesi sağlanıyor. Kursiyerler, işin zorluğu ve ebatlarına mucibince ayda 300 ila 2 bin teklik kazanıyor.

Rengarenk bozulmamış ipek ipliklerle işlenerek dünya içi ve Avrupa ilkin peyda etmek neredeyse dünya haricinde satışa verilen ürünlere arzu değme güzeşte sene artıyor.

Halıların fiyatı özelliklerine mucibince 1000 liradan başlayıp 100 bin liraya derece çıkıyor.

Yün halı dokumacılığından ipek halı üretimine geçtiler

Halk Eğitimi Merkezi Müdürü Sadrettin Doğan, AA muhabirine, Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün "Köylerdeyiz Projesi" kapsamında Yalova'nın dört başı mamur köylerinde türlü bölgelerde kurslar düzenlediklerini söyledi.

Unutulmaya beniz tutmuş meslekleri yaşamda tutmayı amaçladıklarını, bunlardan birinin de halıcılık bulunduğunu tamlayan Doğan, "Buradaki yurttaşlarımız kursumuzdan baş döndürücü memnun. Bizi en baş döndürücü kıvançlı eden, halı dokumayı tedavi kendisine görmeleri, fasile bütçelerine katkıda bulunmaları ve menfaatlerini erinçli görmeleri. Özellikle bu mevzuda öğretmenimize teşekkürname ediyorum." dedi.

Doğan, ipek halının baş döndürücü ilinti gördüğünü, kesiksiz istenen, aranan müşterek mahsul bulunduğunu dile getirdi.

Köyde halıcılık kursunun süreceğini aktaran Doğan, "Vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda ne kursu istiyorlarsa onların istediği dört başı mamur kursları da açıyoruz. Bu kursu da gene yurttaşlarımızın talebi ilişkin açtık." ifadesini kullandı.

Köyde 8 senedir kurs öğretmenliği önleyen Gülcan Temel ise 25 senedir ipek halı dokumacılığıyla uğraştığını anlatım etti.

Sugören'de 1950'li senelerde yün halı dokunurken talepler ilişkin 1970'lerde ipek dokumacılığa geçildiğini özetleyen Temel, şöyleki bitmeme etti:

"Şu anda köyde elden ipek halı dokumacılığı yapılıyor. İpek halı din dokunmak derinlemesine geçindiren müşterek iş. Kursiyerlerimiz din dokunmak düşlerini döşüyorlar halıya. Burada zaman elleme geçiyor. Ortaya elleme müşterek iş çıkınca bizler baş döndürücü bahtiyar oluyoruz. 1 sene geçindiren halılarımız var. Santimetrekaresinde 144 düğmük bulunuyor. Bu nedenden dolayı baş döndürücü güç meydana getirilen müşterek şey. El emeği cezaevi nuru. Hepimiz isteyerek yapıyoruz işimizi. Halılarımız bittikten sonradan Hereke'ye anlaşmalı olduğumuz kuruluşa gidiyor. Atkısı, bütünü bozulmamış ipekten oluyor. O nedenden dolayı baş döndürücü değerli. Maliyeti de dokumacı ve büyüklük, küçüklüğe mucibince değişiyor."

Sipariş ilişkin çalıştıklarını ve genel anlamda çiçek motifleri yaptıklarını aktaran Temel, sonuç devirde en baş döndürücü uyanıklık gören eserlerin "Çeşmi Bülbül", "Gamlı Sonbahar" olduğunu, pano veya çerçevelik özelliği ile ayetler de işlediklerini belirtti.

"Halı ile dertleşiyoruz"

Kursa bitmeme fail 15 hanımdan Makbule Erol, okuma yazmayla halıcılığı çocukluğunda öğrendiği bilgisini verdi.

Çalışmalarına yer veren Erol, şöyleki konuştu:

"İlk ilkin annelerimize araştırma görevlisi olduk. Şimdi de eşlerimize, çocuklarımıza araştırma görevlisi olmaya çalışıyoruz. Evdeki işimizi bitirdikten sonradan buraya geliyoruz ve günümüzü halı yaparak geçiriyoruz. Ben Gamlı Sonbahar'ı yapıyorum. Burada içimizden gelenleri halıya aktarıyoruz. Halıda kafamızı dağıtıyoruz, halı ile dertleşiyoruz. Halısını 6 ayda da 1 yılda da mütemmim var. Ben ise halıma müşterek amaç koymadım."

"Çeşmi Bülbül" ünlü yapıtı önleyen 2 bebek anası Ayşe Harmancı da 13 parçadan oluşan halısını 1 yılda bitirmeyi hedeflediğini anlattı.

Daha geçmiş annesinin birlikte halı dokumayı az da olsa öğrendiğine ayraç fail kursiyerlerden hasret Karataş, kurs yardımıyla becerisini hâlâ gelecek seviyeye taşıdığına dikkati çekti.

"Esmaül Hüsna" ünlü ipek halıyı çalıştığını, bunu yaparken fasile ekonomik durumuna ulama sağladığını kail Karataş, şunları kaydetti:

"Güzel zaman geçiriyoruz ve bizim düşüncesince elleme müşterek uğraşı oldu. Büyük el emeği mevcut burada. İlmek din dokudukça, adım adım ortaya çıktıkça elleme müşterek levha oluyor. Bu sanatı gerçekleştirmek bizim düşüncesince de iri görk ve baş döndürücü leziz müşterek meşguliyet oluyor. Bize bu olanağı sağlayan, bu sanatı yaşatmaya etkin Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğüne baş döndürücü teşekkürname ediyoruz. Dokuma sıklığına ilişkin kendisine 3 ayda da 1 yılda da mütemmim var. Benim adım adım finiş etabına geldi. 5-6 ay kabilinden müşterek müddette bitirmeyi hedefliyorum."