Trabzon
Yaz-kış ellerinden kazmaları, bellerinden orakları, sırtlarından da yünden örülen ve ağırlık taşımada makbul arkalıkları (dırmaç) kem sıfır kadınlar, şimdilerde mısır hasadına müteveccih işlerine yoğunlaştı.
Üretime april ayında toprak yapık ve evvel teşrin süreciyle başlamış bulunan kadınlar, anlaşılan aralıklarla icra ettikleri seyrekleme ve taraklama işleminin peşi sıra ilkgüz bakımından hasat düşüncesince tarlalara girdi.
Yağmur ve dumanlı havaya aldırış etmeden günün evvel ışıklarıyla kollarını sıvayan kadınlar, işe mısır saplarını biçerek başlıyor. Ardından da biçtikleri saplardan el ortada "horom" niteleyerek fehva edilen yığınlar gerçekleştiren kadınlar, süreçte dip efor gider ediyor.
En az ortak hafta tarlada kurumaya bırakılan yığınlar, hâlâ sonradan kesilerek, mısırlar saplarından ayrılıyor ve evlere taşınıyor.
Evlerde de hanımefendilerin imece usulü soydukları mısırlar, kuruluşa işlemi düşüncesince ortak müddet serenderlere yerleştiriliyor.
Bazen zeminde ara sıra de serenderlerin tavanına iple asılarak kurutulan mısırlar, sonrasında dövülerek tanelerine ayrılıyor.
Kadınların kısaca 6 maaş emeklerinin ürünü mısır taneleri, sonuç adına yemeklerde, çorbalarda ve ekmeklerde kullanılmak az daha yüzyıllık su değirmenlerinde öğütülüyor ve un durumuna getiriliyor.
"Hiçbir yerde burada yaptıklarımızın lezzeti yok"
Karadeniz yemeklerinin vazgeçilmezi bulunan mısır ununun tarladan sofraya yolculuğunun sonuna mevrut bayanlardan Esengül Civelek, tarlada dip efor gider ettiklerini söyledi.
Çok yorulduklarını tamlayan Civelek, "Yoruluyoruz ancak rastgele ne yapıyorsak mısır olsun, kumpir olsun, tek yerde burada yaptıklarımızın lezzeti yok. Gerçekten mısırımızın hazzı da ekmeğinin hazzı da bambaşka tek yerde yok. Mısırımız meşhurdur." niteleyerek konuştu.
"Tarladan buraya gelene derece bu işler baş döndürücü zor"
Ayşe Baş da zayıflatmak düşüncesince mısırların büyüklerini seçip serendere astığını kaydederek, "Dövdüklerimi çuvala koyuyorum. Sonra ovalayıp mısır unu yapacağım." ifadesini kullandı.
Mısır ununun rastgele yerde kullanıldığına dikkati çekici Baş, "Mısır unundan ilkin ekmek, gözleme yemeği ve kuymak yapıyoruz. Severek tüketiyoruz ancak tarladan buraya gelene derece bu işler baş döndürücü zor." dedi.
"Mısır, un durumuna gelene derece nice işlemden geçiyor"
Hayriye Civelek de mısırın un durumuna gelene derece nice işlemden geçtiğini fehva etti.
Zorlu ortak proses bulunduğunu dile getiren Civelek, "Biz zorluğa alıştık, Karadeniz hanımı olunca tek şeyden yılmıyoruz. Kimseye de eksikli olmuyoruz. Kendi gücümüzle çalışıp üretiyoruz." ifadesini kullandı.
Şenay Civelek ise senenin 6 kocaoğlan mısır tarımı ile uğraştıklarını belirterek, mısırın da mısır ununun da istem gördüğünü kaydetti.
İfaget Civelek, öldürücü mısır unu mesaisini anlatarak, mısır ununun rastgele yerde sevilerek kullanıldığını söyledi.
