Kayseri
UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ndeki Koramaz Vadisi'ndeki binlerce salname zamanı geçmişe erbap iskân yerlerinde kelep bozumu yapılıyor.
Tarihi Büyük Bürüngüz, Subaşı, Küçük Bürüngüz, Ağırnas, Turan, Vekse ve Bağpınar mahallelerinin toprak almış bulunduğu vadide, doğrudan gelişigüzel ailenin üzüm bağı bulunuyor.
Geçmişte ailelerin geçimlerini sağlamada ehemmiyetli gösteriş oynayan bağlardan elde edilmiş üzüm, ahit ise çoğu kez evlerde kışın gitmek gibi saklanıyor yahut pekmez yapılarak değerlendiriliyor.
Vadideki Turan Mahallesi'nde canlı Ali Nehir, AA muhabirine, vaktiyle 6 dönüm üzüm bağları olduğunu, bakımsızlıktan şu an 3 bin dönümünden verim aldıklarını söyledi.
Bu sene kuraklığa karşın üzümün ferah bulunduğunu anlatım fail Nehir, "Üzümü kestikten sonradan pekmez gerçekleştirmek düşüncesince birazını seçeriz, elleme vaziyette olanları da kışın aşındırmak düşüncesince asarız. İhtiyacımız olanı evde tüketiriz, komşulara dağıtırız, art kalanını satarız. Bu sene pekmezin kilosunu 35 liradan satmayı düşünüyoruz. Üzüm şekli baş döndürücü bulunduğu düşüncesince pekmezimiz de içimli olur. Dirmit, çavuş üzümü var, hevek üzümü, gül üzümü var. Çok olunca verimi de lezzeti de dobra olmakta zira gelişigüzel üzümün keyfi başka." niteleyerek konuştu.
Nehir, çocukluğundan beri vadideki köylerde bağcılık yapıldığını, acemi evlat ilgilenmediği düşüncesince giderek bağların beğenilmeyen kaldığını belirtti.
Eskiden bağlarda leyli kalındığını özetleyen Nehir, "Dedelerimiz geçimini buradan sağlarmış. Buradaki üzümü bambaşka köylere götürür, kendilerinde sıfır ürünler ile sayışma ederlermiş. Daha ilk buraya muvasala kısıtlanmış bulunduğu düşüncesince bağlara efsanevi kuvvetiyle gelinirdi. Ulaşım çetince bulunduğu düşüncesince 'elençi' dediğimiz odalarda günlerce kalınırdı. Bağın gözünü açmaya, budamaya, toprağını sürmeye geldiklerinde burada leyli kalırlardı. Şimdi bağımızı müşterek çağ de bozuyoruz." ifadesini kullandı.
"Bağ bozumunu sevinç içre afiyetle yaparız"
Solmaz Sıvar (60) da vaktiyle güçlük içre hasat yapıldığını belirterek, "Burada 20 çağ yatardık. Dağlardan pekmezi kaynatacak ocağı acıtmak düşüncesince diken keserdik. Şimdi çabalamak baş döndürücü dobra geliyor, üzümü yiyoruz, yemediğimizi de satıyoruz. Kız kardeşlerimle bu arada ailemizin bizlere bıraktığı bu bağda mahcupluk yapıyoruz." halinde konuştu.
Bağ bozumu karşıcı hoca Tuğba Gökyıldırım ise çocukluğundan beri anneannesinin bağında kelep bozumuna katıldığını aktardı.
Gökyıldırım, "Tüm karı kelep bozumu düşüncesince burada toplanırız. Bağ bozumunu sevinç içre afiyetle yaparız. Sonrasında da pekmez kaynatılır, üzümler paylaşılır, dahası satılır. Koramaz Vadisi köyümüzün tanıtımı düşüncesince şişman yardım sağlıyor. Burada gelişigüzel hafta sonu yürüyüşler yapılıyor, köylerimiz tanıtılıyor." dedi.
