İstanbul
Gazetecilik mesleğine 1950'li yılların ortalarında ailesinin namına bağış etmiş bulunduğu foto makinesi ve o devre yaşanmış olan hadiseler dolayısıyla uyanıklık duyan, lisede mektep gazetesi çıkaran ve 1968 senesinde Hürriyet gazetesinde cümle yaşamına atılmış Hakkı Öcal, devir süresince çalışkan cümle yaşantısını bilimsel nitelikli boyuta taşıdı.
İbn Haldun Üniversitesi İletişim Fakültesinde bilimsel nitelikli vazifesini tay tay arabası Doktor Öğretim Üyesi Öcal, gazetecilik tutkusunu bugün halen ilkin millî ve arsıulusal diplomatik mevzuları ele almış bulunduğu gazete köşesinde sürdürüyor.
Türkiye'de baş döndürücü ünlü medyanın 60'lı senelerde oluştuğunu tamlayan Öcal, 1970-1980'li senelerde değersiz da olsa muhaliflerin sesinin duyulmaya başlandığını söyledi.
Meslek hayatında yaşamış bulunduğu zorlukları özetleyen ve gazeteciliğin geçmişten günümüze sıkıca beraberinde cümle bulunduğunu dile getiren Öcal, "Gazetecilik umumi çizgileriyle baktığınız devir havadan beraberinde cümle değildir. Gecesi yok, gündüzü yok, aylığı da erdemli değildir. Bu meslekte özlük nikahına yetişemeyen, özlük çocuğunun doğumuna yetişemeyenlere balya gelebilirsiniz." dedi.
"Üreten ile tüketen arasındaki çizik kayboldu"
Gazeteciliğin bugününü dününden ayıran ehemmiyetli gelişmelere dikkati çekici Öcal, teknolojiyle baş başa dijitalleşen medyada her insanın "gazeteci" bulunduğunu dile getirdi.
Sosyal iletişim araçları öncesinde gazetecilerin üretici, okuyucuların, dinleyenlerin yahut izleyenlerin ise mahveden bulunduğunu vurgulayan Öcal, "İnternet ortamının doğması, haberleşmenin umumi ağ süresince yapılması, gazeteciliği yeniden sona değiştirdi. Üreten ile tüketen arasındaki çizik kayboldu. Şimdi üreten de tüketiyor, tüketen de üretiyor. Sosyal iletişim araçları sanarak beraberinde obje var, hepsi gazeteci. İsteyen istediği haberi yazıyor. Gazetecilik okuluna gittiğinizde yahut cümle içerisindeki eğitiminizde size ikinci elden, üçüncü araçsız doğrulama etmek, doğrulatmak üzere bazı kavait öğretilir. Bu kuralların hiçbirisini öğrenmemiş insanlar, ellerine beraberinde bilgisayar, beraberinde telefon geçirdiklerinde 'gazeteci' oluyorlar ve salık üretmeye, salık aktarmaya başlıyorlar." sanarak konuştu.
Sosyal iletişim araçları kullanımının yaygınlaşmasıyla arka oruçlu kişilerce servis edilen, uydurma bilgilerle kundak açılan haberlerin çoğaldığını üslup fail Öcal, "Kimse ne aktardığının bilincinde değil, aktardığı mevzunun sorumluluğunu taşımıyor. Hükümetler tılsım adına tılsım alıyorlar zorla önlemenin olanağı yok, zira önlenemez halde münteşir beraberinde durum." değerlendirmesini yaptı.
Sosyal medyanın ortaya çıkması ve yaygınlaşmasının sanılanın tersine asıl iletişimi zayıflattığını aktaran Öcal, "Sosyal medya; haberi okuyan, dinleyen yahut izleyenlere hakikatı yanlıştan açmak külfeti getirdi. Eskiden de beraberinde uydurma vardı: 'Doğru salık ayakkabısını giyene derece köksüz salık memleketi dü defa dolanırmış.' anca derlerdi. Şimdi bu henüz da hızlandı. Siz demin toplumsal medyada beraberinde obje görüyorsunuz, fikriyatı size uyuyorsa alelacele paylaşıyorsunuz. Doğru mu köksüz mı kem mi sanarak arama etmek, doğrulama eylemek yok. Niye? Tüketici anca beraberinde şeyin zorunluluğunu bilmiyor. Sosyal medya, doğrulama mekanizmasını ortadan kaldırdı. Çünkü yayan, yayımlayan ve paylaşan insanoğlu hakeza beraberinde ıztırar bulunduğunun bilincinde değiller." sanarak konuştu.
Öcal, meslekteki gelişmelerin, akıllıca kullanılması şeklinde yararlı olacağının altını çizerken, umumi ağ tabanlı gazeteciliğin başlangıçtaki maksadının dezenformasyon değil, yayıncılığı kolaylaştırmak bulunduğunu kaydetti.
"İnsanoğlu zamanı kaydını internete budala etmez"
Teknolojik gelişmeler yardımıyla bundan hakeza şahısların habere iktiran yapmak düşüncesince 24 sayaç beklemediğini hatırlatan Öcal, "Artık çektiğin foto karesini 'paylaş' düğmesine bastığın an gönderebiliyorsun. Dolayısıyla bu bizim düşüncesince en iri kolaylık. Bu bizim toplumsal medyayı mevcut ika sebebimiz. Ben bu iletişimi gördüğüm anda gözlerim parladı, luktan havalara uçtum. Niye? Çünkü bu direkt doğruya dünkü beraberinde gazeteciliğin kapısını açıyordu. Bu bahsettiğim 1984-1985'lerde oldu. İnternet tabanlı haberleşme, gazetecilikte beraberinde devrime biçim açtı." dedi.
Meslekte makbul ekipmanların sezon bilimsel gelişimini "gazetecilik düşüncesince iri kazanç" şekilde değerlendiren Öcal, basılı gazeteciliğin biteceği tartışmalarına katılmadığını, ad mevcut bulunduğu sürece bağlanmış medyanın da neşriyat yaşamını sürdüreceğine inandığını söyledi.
Yazılı basının geleceğe doküman bıraktığına dikkati çekici Öcal, şunları söyledi:
"Bunca sene insanoğlu tecim yapmış oldu zorla 'bono' denen obje ortadan kalkmadı. Çünkü ad güvenmiyor kimseye. İnsanoğlunun tabiatı değişmediği sürece kılıç arasında beraberinde tez olsun isteriz. Bu tez da bağlanmış basındır. The Washington Post'un tepesinde yazardı eskiden, 'Bu gazete gün düşüncesince beraberinde kayıttır.' diye. Sonra değiştirdiler onu zorla öyledir, bağlanmış basın, iletişim araçları geleceğe beraberinde pırtı düşmektir. İnsanoğlu zamanı kaydını internete budala etmez. Dolayısıyla bağlanmış matbuat uğur boncuğu devir ölmeyecektir, yaşayacaktır."
Medya müesseselerinin büyüdüğünü, fakat bununla namüsait oranlı halde emektar enerjisini yitirdiğini tamlayan Öcal, "Çünkü haberciliğin, haberin göreli önemi azalıyor. Siz beraberinde obje yazdığınız devir toprak yerinden oynamıyor artık. İki dakika sonradan bunun tersini yazıyor insanlar. Dolayısıyla basının tesirinin değişik azaldığını görüyoruz." ifadelerini kullandı.
Gazetecilere kimi tavsiyelerde de mevcut Öcal, şunları kaydetti:
"Güzel yazı, dobra ifade, dobra üslup değme devir geçerli. İnsanoğlunu etkileyen yegâne obje dobra ifade, durumunda makbul kelimeler. Bir göstergeç izliyoruz, eksiksiz muhabirler sözleşmiş gibi, 'bunu aktarmış olalım', 'bunun da altını çizelim', 'bunu da paylaşmış olalım.' Kardeşim bambaşka beraberinde obje bilmiyor musun sen? Bilmiyor, zira kimesne Necip Fazıl okumuyor, uğur boncuğu kimesne Halide Edip okumuyor, uğur boncuğu kimesne Ahmet Hamdi'nin kapağını açmıyor. Niye? Çünkü vaktimiz bulunmayan o derece okumaya. Herkes internette gazeteci oluyor, ait fakültelerde de yazın okutmuyorlar. Dolayısıyla dobra dil, dobra üslup ile alakası kalmayan beraberinde gazetecilik doğdu. Bütün gailesiz gazetecilere okumalarını referans mektubu ederim, değme devir ellerinde beraberinde işaret olmasını öneririm."
