İstanbul
Dr. Naoki Qayyim Yamamoto, 4 senedir İstanbul'da yaşıyor. 32 yaşında. Üniversitede Hıristiyanlık eğitimi almasına karşın 12 sene evvela İslam'ı seçti. Yamamoto Müslüman kimliğini korunum ika arayışını sürdürürken almış bulunduğu öneri dair İstanbul'a geldi. Şu an İbn Haldun Üniversitesi Sakura Japonya Araştırmaları Merkezi Müdürü bire birlikte sürede Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü'nde tedris üyesi adına çalışıyor. Osmanlı'da islam gizemciliği ve Asya uygarlığında İslam zamanı ve fikri dair öğüt de verici canlı tedris üyesi Türkiye ve Japonya ortada içsel birlikte güreşçi köprüsü ihdas kılmak istiyor. Bu bağın geçmiş düğümünü de dü sene eğitimini almış bulunduğu çay seremonisi ile atan Yamamoto, nice ayrımlı mekanda, yeşil çay matcha ağırlama ediyor.
Japonların adlı sanlı yeşil çayının hazırlanmasından içilmesine derece nice güzel duyusal ayaklık barındıran seremonisinde, davetlilerin usullerin dışına çıkmayarak tanınmak maksut mesajları kusursuz anlamıyla hissetmesi ehemmiyet taşıyor.
Naoki Qayyim Yamamoto'nun Süleymaniye Salis Medresesi'nde altı öğrencisine sunmuş bulunduğu çay seremonisine AA muhabiri de mihman oldu.
"Şimdiye derece bitmeme fail en emektar sanatlardan birisi"
Yamamoto, çay seremonisine uygun, çalımsız ve girintisiz çıkıntısız birlikte giysi giyerek öğrencilerin yanına geliyor. Öğrencilerin aralarından belirlediği birisi, Yamamoto’nun karşısına geçerek matcha çayın yapımını en yakından izliyor.
Ev sahibi Yamamoto, çay setini ve tasfiye araçlarını sessizce çıkarıyor. Süreç baştan sona ağır ve itinalı birlikte biçimde ilerliyor. Ağır hareketin sabrı öğrettiğine ve çaya sanat içerikli birlikte ağıt kazandırdığına inanılıyor.
"Çay Seremonisi 700 sene evvela başlıyor. Şimdiye derece bitmeme fail en emektar sanatlardan birisi. Çay seremonisinin Japoncası 'Sado'. 'Sa' çay demek, 'do' taraf demek. Yani 'çay yönü', 'çay tarikatı' demek. Çay, fariza vesilesiyle kendini geliştirme, hakikati bulma, içsel pratiktir, eğitimdir." laflarıyla Yamamoto endamsız birlikte ön bilim veriyor.
Çay ritüelini en yakından strateji şansını ele geçiren mektepli ile birbirlerine "Yoroshiku Onegaishimasu" doğrusu "Tanıştığıma kıvançlı oldum, ilginize teşekkürname ederim." niteleyerek saygılarını sunuyorlar.
Yamamoto "Sadece mektepli hocaya huzur değil, sarıklı da öğrenciye şükretmeli. Çünkü mektepli eğer olmazsa sarıklı da olmuyor." laflarıyla tarafların birbirine ihtiyacını açıklıyor.
Verilen bu ön bilgilerin peşi sıra çay setinin temizliği başlıyor. Fincan hesabına kullanılacak bulunan kaseler temizlemeden evvela mendile belli birlikte biçim veriliyor. İşaret parmağıyla baş bezi sessizce katlanıyor. Tepsideki vasıtalar güzel duyusal kavait çerçevesinde temizleniyor.
Yamamoto, kesinlikle insanoğlunun zarfında birlikte can var ise çay cihazının de birlikte ruhunun bulunduğunu anlatım ederek, şunları anlatıyor:
"Çay seti de Tanrı’ya şükreylemek istiyor, perestiş kılmak istiyor. İbadet etmeden evvela abdest ikrar kılmak lazım. Kendisi akım etmiyor, o nedenden insanoğlu iane edecek. İnsan, mendili kullanarak çay kasesini temizleyecek. Kaşık, kase, fırça bütünü temizlendikten sonraları tanrıya şükredecekler. Çay aleti, şişman alemin temsili. İnsan, ıvır zıvır alemin temsili. Büyük alem ve ıvır zıvır alem birbirine iane edecek. Çay cihazı bulunmadığı halde, insanoğlu çay seremonisi yapamaz, insanoğlu bulunmadığı biçimde çay cihazı de abdest alamıyor, Tanrı'ya huzur şükredemiyor."
"Çay seremonisi yaparken içsel terbiye de alıyoruz"
Japon yeşil çayı matchanın içilmesinden evvela misafirlere şirin veriliyor. Tatlı ikramı ritüelin ehemmiyetli kısımlarından biri. Tatlının peşi sıra çaya birlikte etap şimdi yaklaşılıyor. Çayın tadını hafifletip ağızda birlikte balans sağlayıcı şirin dünyanın mutluluğunu, çayın acımtırak tadının ise dünyanın zorluğunu özümleme etmiş bulunduğu söyleniyor.
Yamamoto, seremonide görevin çabucak çay ağırlama kılmak olmadığını, "Çay seremonisi yaparken içsel terbiye de alıyoruz. Çünkü çay seremonisi yaparken aşırı ağır akım kılmak lazımdır. Bununla da çabuk etmeme, götürümlü olmak, huzur taraftaki kişiye hürmet göstermenin içsel değerini öğrenebiliriz. Aynı sürede çay seremonisi rastgele mevsime başmaklık bulunan çay aletleri kullanıyoruz. Bunu yaparak doğaya huzur da hürmet gösterebiliriz." laflarıyla anlatım ediyor.
Toz halindeki matcha çayının korunum edilmiş bulunduğu “natsume" adlı kabı sessizce açan Yamamoto, çayı kaşıkla kaseye koyuyor ve dair birlikte hacim yunak su ekleniyor. Karışım "çasen" adındaki çırpıcıyla karıştırılıyor.
Az oranda suyla hazırlanan, bereketli köpüklenen yeşil çay olsa olsa anık ancak içmeden birlikte ayin şimdi bulunuyor. Kase sağdan sola 3 el çevriliyor. Çay ustası bu işlemi şu biçimde anlamlandırıyor:
"Çay kasesi, insanoğlunun vesilesiyle yeşil çay aldı. Çay kasesi anamalcı değil, çabucak kendisi düşüncesince ikrar kılmak istemiyor. Diğerleriyle de bereketi kırışmak istiyor. Kaseyi çevirmenin manası onlarla bereketi itap kılmak istediğini açıklamak düşüncesince yapıyoruz. Kase, semazen yapıyor, Tanrı’dan mevrut bereketi diğerleriyle paylaşıyor."
Çay kasesinin belli kurallarla tutulması önemli. Yanlardan ve tabanından tutulan kasedeki matchalar hafifçe yudumlanıyor. Seremoni kestirmece 40 ahit devam ediyor ve çayın ne derece içimli bulunduğu sonuç yudumlar höpürdeterek içilerek ev malikine gösteriliyor.
"Türkiye ve Japonya ortada içsel güreşçi köprüsü ihdas kılmak düşüncesince yapıyorum"
Yamamoto, seremoni sonrası katılımcılarla, Japon Çay Seremonisinin gerçekleştirildiği Salis Medresesi'nin bahçesinde geveze ediyor.
Çay seremonisini, Okayama’da birlikte ustadan öğrendiğini tamlayan Yamamota, "Japonya’da 3 çay seremonisi okulu var. Urasenke mektebinden diploma almış birlikte usta. Usta, beni mektepli adına ikrar etti. 2 sene terbiye aldım. Ben, asliye kırat öğrencisiyim. Temel kırat olunca Süleymaniye yahut apayrı yerlerde çay seremonisi gösterebiliyorum." niteleyerek konuştu.
Yamamoto, Osmanlı-İslam kültürüyle Japonya anadan görme kültürü ortada enteresan paralellik bulunduğunu belirterek, çay seremonisini çabucak çay emmek düşüncesince değil, içsel terbiye düşüncesince de yaptıklarını söyledi.
Osmanlı’da tarikatların kemirmek pişirilirken içsel terbiye verdiklerini dile getiren Müslüman canlı akademisyen, "Çay seremonisinde çabucak Japon kültürünü Türk öğrencilere takdim etmek düşüncesince değil de Türk öğrencilerin öz kültürlerinin değeri yada Japonya kültürünün değerini yine anımsamak düşüncesince çay seremonisini yapıyorum. Türkiye ve Japonya ortada içsel güreşçi köprüsü ihdas kılmak düşüncesince yapıyorum." dedi.
Yamamoto, Japonya’da çay seremonisi geleneğinin bayılmak az daha bulunduğunu anlatım ederek, şunları anlattı:
"Türkiye’de İbn Haldun Üniversitesi Japonya Araştırmaları Merkeziyle şümullü biçimde Japon kültürünü Türk öğrencilere tanıtmak, Türkiye’de şimdiye derece tanıtılmamış geleneği takdim etmek istedim. Çay seremonisinin en makul olacağını düşündüm. Süleymaniye, Osmanlı zamanında hasep merkeziydi, bire birlikte sürede hars merkeziydi. Orada da öğrenciler çabucak bilimsel terbiye değil, içsel terbiye de alıyordu. Bu geleneği birlikte Japon olarak, Japon kültürünü kullanarak yine canlandırma kılmak istedim, ilkin de Japon birlikte Müslüman olarak. Süleymaniye’de canlandırma projesi adına çay seremonisi hazırlamaya başladım."
