İstanbul
Aylin Sezgin, otizmli çocuğunun gelişimi düşüncesince savaş fail binlerce anneden biri. Bankacılık ve para sektöründe kariyer basamaklarında yavaş yavaş ilerlerken, otizm tanısı konulmuş bulunan oğlu Cem Sezgin'in gelişimi düşüncesince iş yaşamına aralık sağlayan Sezgin, 1997 senesinde ülkede otizm dair ehliyetli emek özgülemek ve yetişek olanağı bulunmadığı düşüncesince diyar haricinde tetkikat yaptı. ABD, İngiltere ve İsrail'de araştırmalarda bulunarak, otizmli evlatların gelişiminde asistan olacak tutum modelini Türkiye'ye getirmeye değişmeyen sağlayan Sezgin, Boğaziçi Üniversitesinden arkadaşı Mine Narin ile beraberce 2003 senesinde Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfını kurdu.
Otizmli evlatların gelişimine imdat sağlamayı amaçlayan vakıf, "Çocuklar ve Aileler İçin Otizm Tarama Projesi", "Anne-Babalara Yönelik E-Öğrenme Portalı ile Otizmli Çocukların Okul Öncesi Eğitime Katılımlarının Artırılması", "Otizmli Gençlerin Üretkenliğinin Artırılması ve İşgücü Piyasasına Girişlerinin Desteklenmesi", "Otistik Çocuklar Eğitim Merkezleri Geliştirme" kabil ehemmiyetli projeleri de yaşama geçirdi.
Tohum Otizm Vakfının Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı vazifesini sürdüren ve vakfın çalışmalarında canlı gösteriş üstüne alan Sezgin, AA muhabirine, oğlu Cem Sezgin düşüncesince verdiği mücadeleyi ve vakfın çalışmalarını anlattı.
Doğum yaptıktan kısaca 3 ay sonra, koşa bebeklerinden birisi bulunan Cem'de ortak ayrımlılık görmesi dair onu doktora götürdüğünü özetleyen Sezgin, şu biçimde konuştu:
"Oğlum kucağıma geldiği devir anlayışsız dururdu. Sarıldığında delik hücre gelmiyorduk. Daha sonradan oyuncaklarıyla manalı oynayamadığını gördüm. Mesela otomobilini elverişsiz çevirip tekerleklerini döndürürdü. Yürüme ve fiziki hareketlerde kardeşinden henüz önde güçlükle içtimai ilişkilerde aşırı henüz gerideydi. Hiçbir yerde durmuyordu ve hiperaktifti. Gecede beş altı sayaç uyuyabiliyordu. Daha ilkin bebek bakmadığım düşüncesince ne işe yaradığını bilemiyordum ve bebek doktorumuza soruyordum. Onlar da ortak nesne söylemiyorlardı. Bir psikiyatriste gitmeye değişmeyen verdik ve orada otizm şüphesinden bahsettiler. 1999 yıllarında genel ağ aşırı sınırlıydı ve araştırabileceğimiz imkanlarımız yoktu. Dolayısıyla detayları o tarihte kitaplardan öğrenebiliyorduk. Bir dostum diyar dışına gitmişti ve bana kaynak etti. Ben de oğlum Cem'i alıp ABD'deki merkeze gittik. ABD'de 12 sayaç ortamında oğluma otizm tanısı konuldu."
Otizmin dirim boyu bitmeme ettiğini öğrendikten sonradan araştırmalarını henüz da derinleştirdiğini anlatım fail Sezgin, diyar dışındaki ile Türkiye'deki icraat arasındaki farkı görür görmez de karamsarlığının arttığını anlattı. Anne adına ruhsal dayanak noktası almaya bitmeme ettiğini, çocuğuyla ilgilenmesi icap ettiğini fakat nite ilgileneceğini bilemediğini özetleyen Sezgin, üniversiteden arkadaşı Mine Narin ile diyar dışına gidip en akla yatkın modeli Türkiye'ye getirmeye değişmeyen verdiklerini söyledi. İngiltere, İsrail ve ABD'ye biraz ülkeye yolculuk ettiklerini ve akademisyenlerle ortak araya geldiklerini vurgulayan Sezgin, diyar haricinde değişik kurumları görüşme ederek, Türkiye düşüncesince en uygulanabilir modeli getirmeyi kararlaştırdıklarını belirtti.
Sezgin, şunları kaydetti:
"Tohum Otizm Vakfını 2003 senesinde kurduk. Getirmek istediğimiz manken kullanışlı tutum analiziydi. Bu Türkiye'de bulunmayan gibiydi. Bu modeli ülkemize getirerek bunun tanıtımını hazırlamaya başladık. Özellikle davranışların arama dibine alınmasıyla ilgilendiren kalburüstü ortak yöntem. Bilimsel araştırmalara göre değişmeyen verdik. Bu bölgede meydana getirilen ilmî kontrolleri toplayan İngiltere'de yapı vardı. Onun raporlarını inceledik. Bir aralık kurumları gene görüşme ederek, kişi gözümüzle de kandırma olduk ki kullanışlı tutum analizi filhakika ufaklıklara ağırlık ediyor. Otizmli evlatların eğitimi düşüncesince kullanışlı tutum analizini önceki tığ Türkiye'ye getirdik. Şu an nice merkezde uygulanabilir halde zira dayanıklı aşırı pedagog yetiştirdik."
Oğlu Cem üstünde de kullanışlı tutum analizinin müspet neticeler verdiğini dile getiren Sezgin, "Tohum Otizm Vakfı okuluyla eğitimine bitmeme fail oğlum Cem musiki lisesine girmeyi başardı. Piyano çalıyor ve yüzüyor Cem, İBB ulusal takımında ulusal yüzücü ve Avrupa 3.'sü oldu." dedi. Vakıflarının hemen ortak yetişek merkezi değil ayrımsız sürede ortak yetişim ve eğitmen yetiştirme merkezi olduğuna da ayraç fail Sezgin, şu detayları verdi:
"Tohum Otizm Vakfında burslu çocuklarımız var, onlar eğer olmazsa olmaz. Ayrıca, vakfı kurarken hemen olanağı sıfır ailelere müteveccih hususi ortak meslek adına düşünmedik, 'Sistemi nite deneyelim da henüz ortak tomar kişiye ulaştıralım' diyerek hakkıyla ağrı ettik ve bunun dair çalıştık. Rehabilitasyon modelinin de farklısını yaptık. Devlet 12 sayaç veriyor, güçlükle dair henüz da ortak tomar yetişek vererek 24 sayaç kabil ortak manken oluşturduk. Böylece 'çocuklarımızın henüz ortak tomar büyüme göstermesine olanak sağlayalım' dedik. Kapasitesi 150 mektepli bulunan vakfa ilişkin okulda makbul yetişek modelimiz, 1 yaşından 50-60 yaşına derece ortak insanoğlu ömrünü kapsayacak izlence zenginliğine sahip. Yaklaşık evlatlarımızın yarısına burs vereceğiz dedik. Okulun açıldığı 2006 yılından itibaren bugüne kadar, 1000'in üstünde otizmli çocuğumuza burs verdik. Pandemide caba hudutlu kaynağa karşın öğrencilerimize burs desteği sağlamaya hız ettik."
"Otizmi duyduğunu belirtenlerin payı 2015'te yüzdelik 29 iken, 2021'de yüzdelik 72 oldu"
Sezgin, vakfın "2021 yılı Türkiye'deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi Araştırması"na da değinerek, şu açıklamalarda bulundu:
"2015 araştırı raporunda, 'Otizm isminde gelişimsel ortak ayrımlılık duydunuz mu?' sorusuna, iştirakçilerin hemen yüzdelik 29'u 'evet, duydum' cevabını vermişti. 2017 araştırı raporunda ise bu miktar yüzdelik 58'e çıkmıştı. 2019'da otizmi duyduğunu belirtenlerin payı manalı biçimde yükselerek, yüzdelik 83'ü bulmuştur. 2021'de ise otizmi duyduğunu belirtenlerin payı yüzdelik 72 olmuştur."
Sezgin vakıflarının amacının yüzdelik 100 bilinirlik ve yüzdelik 100 farkındalık bulunduğunu belirterek, değme ilde ve mahallede hususi yetişek sınıfının olması gerektiğine dikkati çekti. Sezgin, "Çocuklarımızın yetişek alması ve henüz sonradan işe yerleştirilebilir bir vaziyete gelebilmesi gerekir. Eğer hakeza olursa tığ vakfımızı bitmeme yol açmak yerinde değiliz, görevimizi tamamlayıp arka de çekilebiliriz. Bu derinlemesine soluklu ortak maksat güçlükle umuyorum ki önümüzdeki 20 sene ortamında bunu gerçekleştirebileceğiz. Devletimiz, hediye yapanlar, okulda çalışanlar ve STK'lar adına inşallah otizm gelişim planındaki kâffesi evreleri gerçekleştireceğiz ve akıbet alacağız." diyerek konuştu.
Cem'in anası olmasının avlu felsefesini aşırı değiştirdiğini anlatım fail Sezgin, Cem'e otizm tanısı konulmasının peşi esna iri sıkıntı yaşadığını fakat demincek oğlu vesilesiyle başka ufaklıklara iane ve görev götürdüğünü anlatarak "Oğlum, ayrımsız sürede evimizin de meymenet böceği. Her nesne önceki özellikle gördüğünüz kabil olmayabilir ve aşırı değişik ortak sona gidebilir." dedi.
"Piyano çalmayı seviyorum"
Annesiyle bu arada otizmle savaş ederek spor ve musiki yaşamında nice başarılara imza atan Cem Sezgin, 2018'de 200 mt. başıboş kategori, 100 mt. kelebek küme dereceleriyle Türkiye hususi Sporcular Yüzme Şampiyonası'nda dü sene yukarı üstüne üstlük Türkiye birinciliği kazandı. Sezgin, İrlanda Dublin'de planlı Avrupa Paralimpik Şampiyonası'na iltihak hakkı elde etti.
Yüzmenin yanı esna müziği de aşırı sevdiğini söyleyen, piyano çalmayı öğrendiğini anlatım fail Sezgin, "Piyanoda Türk marşını çaldım. Kubat'ı aşırı seviyorum. Onunla bu arada dinleti özgülemek isterim. Arkadaşlarımla aram iyi. Vakıfta yetişek alıyorum. Eğitim şart. Yüzmeyi seviyorum. Yüzme beni rahatlatıyor. Avrupa şampiyonu oldum ve madalyalarım var. Spor yapıyorum, idman yapıyorum, evde dinleniyorum." diyerek konuştu.
