İstanbul
Aylin Sezgin, otizmli çocuğunun gelişimi düşüncesince uğraş fail binlerce anneden biri. Bankacılık ve para sektöründe kariyer basamaklarında yavaş yavaş ilerlerken, otizm tanısı konulmuş bulunan oğlu Cem Sezgin'in gelişimi düşüncesince iş yaşamına boşluk sağlayan Sezgin, 1997 senesinde ülkede otizm üstüne tam emek özgülemek ve yetişek olanağı bulunmadığı düşüncesince iklim haricinde tetkikat yaptı. ABD, İngiltere ve İsrail'de araştırmalarda bulunarak, otizmli evlatların gelişiminde müzakere görevlisi olacak tutum modelini Türkiye'ye getirmeye değişmeyen sağlayan Sezgin, Boğaziçi Üniversitesinden arkadaşı Mine Narin ile baş başa 2003 senesinde Tohum Türkiye Otizm Erken Tanı ve Eğitim Vakfını kurdu.
Otizmli evlatların gelişimine ulama sağlamayı amaçlayan vakıf, "Çocuklar ve Aileler İçin Otizm Tarama Projesi", "Anne-Babalara Yönelik E-Öğrenme Portalı ile Otizmli Çocukların Okul Öncesi Eğitime Katılımlarının Artırılması", "Otizmli Gençlerin Üretkenliğinin Artırılması ve İşgücü Piyasasına Girişlerinin Desteklenmesi", "Otistik Çocuklar Eğitim Merkezleri Geliştirme" kabilinden ehemmiyetli projeleri de yaşama geçirdi.
Tohum Otizm Vakfının Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı vazifesini sürdüren ve vakfın çalışmalarında deli dolu gösteriş üstüne alan Sezgin, AA muhabirine, oğlu Cem Sezgin düşüncesince verdiği mücadeleyi ve vakfın çalışmalarını anlattı.
Doğum yaptıktan kestirmece 3 ay sonra, koşa bebeklerinden birisi bulunan Cem'de müşterek ayrımlılık görmesi üstüne onu doktora götürdüğünü özetleyen Sezgin, şöyleki konuştu:
"Oğlum kucağıma geldiği devir anlayışsız dururdu. Sarıldığında cezaevi hücre gelmiyorduk. Daha sonraları oyuncaklarıyla manalı oynayamadığını gördüm. Mesela otomobilini elverişsiz çevirip tekerleklerini döndürürdü. Yürüme ve fiziki hareketlerde kardeşinden hâlâ önde lakin toplumsal ilişkilerde baş döndürücü hâlâ gerideydi. Hiçbir yerde durmuyordu ve hiperaktifti. Gecede beş altı vakit uyuyabiliyordu. Daha evvela bebek bakmadığım düşüncesince ne işe yaradığını bilemiyordum ve bebek doktorumuza soruyordum. Onlar da müşterek bilinçlilik söylemiyorlardı. Bir psikiyatriste gitmeye değişmeyen verdik ve orada otizm şüphesinden bahsettiler. 1999 yıllarında genel ağ baş döndürücü sınırlıydı ve araştırabileceğimiz imkanlarımız yoktu. Dolayısıyla detayları o tarihte kitaplardan öğrenebiliyorduk. Bir dostum iklim dışına gitmişti ve bana referans etti. Ben de oğlum Cem'i alıp ABD'deki merkeze gittik. ABD'de 12 vakit süresince oğluma otizm tanısı konuldu."
Otizmin ömür boyu bitmeme ettiğini öğrendikten sonraları araştırmalarını hâlâ da derinleştirdiğini anlatım fail Sezgin, iklim dışındaki ile Türkiye'deki icraat arasındaki farkı görür görmez de karamsarlığının arttığını anlattı. Anne namına ruh ilmi dayanak almaya bitmeme ettiğini, çocuğuyla ilgilenmesi icap ettiğini fakat nite ilgileneceğini bilemediğini özetleyen Sezgin, üniversiteden arkadaşı Mine Narin ile iklim dışına gidip en akıllıca modeli Türkiye'ye getirmeye değişmeyen verdiklerini söyledi. İngiltere, İsrail ve ABD'ye beş altı ülkeye yolculuk ettiklerini ve akademisyenlerle müşterek araya geldiklerini vurgulayan Sezgin, iklim haricinde değişik kurumları görüşme ederek, Türkiye düşüncesince en uygulanabilir modeli getirmeyi kararlaştırdıklarını belirtti.
Sezgin, şunları kaydetti:
"Tohum Otizm Vakfını 2003 senesinde kurduk. Getirmek istediğimiz manken kılgısal tutum analiziydi. Bu Türkiye'de bulunmayan gibiydi. Bu modeli ülkemize getirerek bunun tanıtımını hazırlamaya başladık. Özellikle davranışların arama dibine alınmasıyla ilişik değerli müşterek yöntem. Bilimsel araştırmalara bakılırsa değişmeyen verdik. Bu bölgede meydana getirilen ilmî kontrolleri toplayan İngiltere'de yapılış vardı. Onun raporlarını inceledik. Bir boşluk kurumları esasen görüşme ederek, özlük gözümüzle de kandırma olduk ki kılgısal tutum analizi hakikaten küçüklere el ediyor. Otizmli evlatların eğitimi düşüncesince kılgısal tutum analizini geçmiş tığ Türkiye'ye getirdik. Şu an nice merkezde uygulanabilir vaziyette zira sağlam baş döndürücü terbiyeci yetiştirdik."
Oğlu Cem üstünde de kılgısal tutum analizinin müspet neticeler verdiğini dile getiren Sezgin, "Tohum Otizm Vakfı okuluyla eğitimine bitmeme fail oğlum Cem musiki lisesine girmeyi başardı. Piyano çalıyor ve yüzüyor Cem, İBB ulusal takımında ulusal yüzücü ve Avrupa 3.'sü oldu." dedi. Vakıflarının hoppadak müşterek yetişek merkezi değil ayrımsız sürede müşterek yetişim ve eğitmen yetiştirme merkezi olduğuna da ayraç fail Sezgin, şu detayları verdi:
"Tohum Otizm Vakfında burslu çocuklarımız var, onlar eğer olmazsa olmaz. Ayrıca, vakfı kurarken hoppadak olanağı sıfır ailelere müteveccih hususi müşterek ekol namına düşünmedik, 'Sistemi nite deneyelim da hâlâ müşterek tomar kişiye ulaştıralım' diyerek hakkıyla ağrı ettik ve bunun üstüne çalıştık. Rehabilitasyon modelinin de farklısını yaptık. Devlet 12 vakit veriyor, lakin üstüne hâlâ da müşterek tomar yetişek vererek 24 vakit kabilinden müşterek manken oluşturduk. Böylece 'çocuklarımızın hâlâ müşterek tomar büyümesine olanak sağlayalım' dedik. Kapasitesi 150 mektepli bulunan vakfa ilişkin okulda makbul yetişek modelimiz, 1 yaşından 50-60 yaşına derece müşterek insanoğlu ömrünü kapsayacak izlence zenginliğine sahip. Yaklaşık evlatlarımızın yarısına burs vereceğiz dedik. Okulun açıldığı 2006 yılından itibaren bugüne kadar, 1000'in üstünde otizmli çocuğumuza burs verdik. Pandemide güçlü hudutlu kaynağa karşın öğrencilerimize burs desteği sağlamaya himmet ettik."
"Otizmi duyduğunu belirtenlerin payı 2015'te yüzdelik 29 iken, 2021'de yüzdelik 72 oldu"
Sezgin, vakfın "2021 yılı Türkiye'deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi Araştırması"na da değinerek, şu açıklamalarda bulundu:
"2015 araştırı raporunda, 'Otizm isminde gelişimsel müşterek ayrımlılık duydunuz mu?' sorusuna, iştirakçilerin hoppadak yüzdelik 29'u 'evet, duydum' cevabını vermişti. 2017 araştırı raporunda ise bu nicelik yüzdelik 58'e çıkmıştı. 2019'da otizmi duyduğunu belirtenlerin payı manalı halde yükselerek, yüzdelik 83'ü bulmuştur. 2021'de ise otizmi duyduğunu belirtenlerin payı yüzdelik 72 olmuştur."
Sezgin vakıflarının amacının yüzdelik 100 bilinirlik ve yüzdelik 100 farkındalık bulunduğunu belirterek, rastgele ilde ve mahallede hususi yetişek sınıfının olması gerektiğine dikkati çekti. Sezgin, "Çocuklarımızın yetişek alması ve hâlâ sonraları işe yerleştirilebilir duruma gelebilmesi gerekir. Eğer hakeza olursa tığ vakfımızı bitmeme yol açmak yerinde değiliz, görevimizi tamamlayıp art de çekilebiliriz. Bu etraflıca soluklu müşterek maksat lakin umuyorum ki önümüzdeki 20 sene süresince bunu gerçekleştirebileceğiz. Devletimiz, hediye yapanlar, okulda çalışanlar ve STK'lar namına inşallah otizm hisse senedi planındaki kâffesi evreleri gerçekleştireceğiz ve akıbet alacağız." diyerek konuştu.
Cem'in anası olmasının avlu felsefesini baş döndürücü değiştirdiğini anlatım fail Sezgin, Cem'e otizm tanısı konulmasının arkası esna iri sıkıntı yaşadığını fakat deminden oğlu vesilesiyle öbür küçüklere iane ve işlev götürdüğünü anlatarak "Oğlum, ayrımsız sürede evimizin de meymenet böceği. Her bilinçlilik geçmiş özellikle gördüğünüz kabilinden olmayabilir ve baş döndürücü değişik müşterek sona gidebilir." dedi.
"Piyano çalmayı seviyorum"
Annesiyle bu arada otizmle uğraş ederek spor ve musiki yaşamında nice başarılara imza atan Cem Sezgin, 2018'de 200 mt. başıboş kategori, 100 mt. kelebek ekip dereceleriyle Türkiye hususi Sporcular Yüzme Şampiyonası'nda dü sene yukarı fazladan Türkiye birinciliği kazandı. Sezgin, İrlanda Dublin'de planlı Avrupa Paralimpik Şampiyonası'na iltihak hakkı elde etti.
Yüzmenin yanı esna müziği de baş döndürücü sevdiğini söyleyen, piyano çalmayı öğrendiğini anlatım fail Sezgin, "Piyanoda Türk marşını çaldım. Kubat'ı baş döndürücü seviyorum. Onunla bu arada dinleti özgülemek isterim. Arkadaşlarımla aram iyi. Vakıfta yetişek alıyorum. Eğitim şart. Yüzmeyi seviyorum. Yüzme beni rahatlatıyor. Avrupa şampiyonu oldum ve madalyalarım var. Spor yapıyorum, alıştırma yapıyorum, evde dinleniyorum." diyerek konuştu.
