Zufar
Halkın çoğunluğu bahis konusu emektar mahalleleri, babalarının ve dedelerinin hatıralarına şehadet fail zamanı ve tinsel ortak bedel kendisine görüyor.
Zufar kentindeki emektar sokaklar da sakinleri kerpiç ve taş evlerden beton ve demirden mamul çağdaş konutlara taşınmadan önceki sahn kırcı bulunan harabelerin ortak örneği.
Geçmişe duydukları korkunç birtakım Ummanlıları, duvarları tarihin hatıralarıyla kırcı evlere yenileme ve ihtimam düşüncesince dönmeye itiyor.
Evlerde ve mahallede İslam mimarisinin izleri
Umman'ın emektar mahalleleri İslam mimarisinin ruhunu yansıtıyor.
Tarih araştırmacısı Salim bin Akil Mukaybil, Zufar'daki mahallenin de İslam toplumundaki mahallelerin ortak parçası bulunduğunu belirtti.
Mahalledeki evlerin iklim akımı olması gibi denize icra vekili güneye cephesi anlamında sıralandığını kaydeden Mukaybil, evlerin dairevi veya rubai halinde nesir edildiğini, caminin de bu mahallelerin iltisak noktası bulunduğunu dile getirdi.
Mukaybil, "Şimdi emektar ortak caminin önündeyiz. 1774 senesinde nesir edilen Akil Camisi, Zufar vilayetine dair Selale kentinin en emektar camilerinden bir tanesi kendisine bildirme edilir. Cami 10 sene önceki baştan restore edilmesine karşın emektar İslami üslubu koruyor." niteleyerek konuştu.
Evlerin anne girişlerinin güneye baktığını ve pencerelerin mustatil şekilde, İslami üslupta tasarlandığını aktaran Mukaybil, mahalle evleri arasındaki ahenk ve mahremiyete dair şunları söyledi:
"Zufar evlerinin güzelliği hepsinin birbirinden ayrı kendisine nesir edilmesi ve kükremek havası girebilmesi düşüncesince evler ortada geçenek ismi sunulan kısaca dü mt. resmiyet bırakılmasında yatıyor."
Mukaybil, bu koridorların arkadaki öteki evlere iklim akımının kesilmemesini sağladığına ve İslam mimarisini ayrımlı kılan şeyin bu olduğuna dikkati çekti.
Evler, çevreyle ahenkli ehlî malzemelerden
Zufar'daki mimarinin, İslam dünyasındaki mimarinin ayrılmaz ortak parçası bulunduğunu kaydeden Mukaybil, bu mahallelerde evlerin ve camilerin kireçle boyandığını tabir etti.
Evlerin şahısların hesaplı seviyesine uyarınca tasarlandığını kail Mukaybil, halleri aşırı dobra olmayanların evlerinin cenup cephesinde dü yahut üç odaları bulunduğuna, art küsurat kısmın ise açıkça olduğuna ayraç etti.
Maddi hali dobra yahut enli ortak aileye cemaat olanların ise çoğu kez dü bükülmüş yahut üç bükülmüş evlere cemaat bulunduğunu tamlayan Mukaybil, İslami mimaride tuvaletlerin çoğu kez evlerin şimal köşesinde, günindi yahut şark bölümüne bakacak biçimde arazi aldığını, bunun da güneyden mevrut havanın evde biçimsiz kokuya hastalık olmasını engel olmak düşüncesince yapıldığını dile getirdi.
Mukaybil, evlerin imalatında evcil malzemeler kullanıldığını belirterek, şunları kaydetti:
"Öncelikle evlerin imalatında genişliği ve yüksekliği kısaca 30 santimetre, uzunluğu kısaca gayrisıhhi metreye vasıl değişmez ve kireç taşlarının birlikte kireç harcı kullanılmıştır. Çatılarda ise Hindistan cevizi ağaçlarının birlikte dağdan getirilen hususi ağaçların kerestesi kullanılıyor, zira derinlemesine ömürlü olması düşüncesince ağaçların nemli olması gerekiyor."
Mukaybil, Zufar'daki en emektar habbe 300 salname bulunduğunu ve Akil Camisi'nin peşinde bulunduğunu söyledi.
