İzmir
Elektrik mühendisi Yavuz Gül, usta artist Orhan Gencebay'ın teşvikiyle enstrümanlar dair emek vermek hazırlamaya başladı. İzmir'de 2006'da işlik kuran Gül, cazibe mühendisliğinin birlikte müzikçi Şenol Sesiz ile mucidi bulunduğu kaçık sazı ilkin kazanmak neredeyse bağlama, ebe kademe enstrümanları üretmeye başladı.
Bağlama çalanların "sap atma" adına nitelendirdiği, gönen ve gayrı faktörlerin etkisiyle sapta oluşan bozulmaya huzur hal arayışına giren Gül, metal yanay malzemeden hazırlanmakta bulunan sapın tekneye sabitlenmesi ve sapın üstünün ahşapla kaplanması halinde tanımlanabilecek ortak hal geliştirdi. Sapta alüminyum materyal kullanan Gül, 2008'de Türk Patent Kurumundan "faydalı model" vesikası aldı.
İzmir'de apayrı ortak putrel yapımcısı çeşidinden buluşunun imitasyon edildiğini ve genel ağ içre reklamının yapıldığını belirleyen Gül, 2014'te yargıya başvurdu.
Davalı taraf, davacının almış bulunduğu yarayışlı manken belgesinin teceddüt ve fark edicilik unsurları taşımadığını, sapta metal kullanımının gitarda da bulunduğunu öne sürdü.
Yerel yargıevi ve istinafta Yavuz Gül'ün aleyhine sonuçlanan dava, Yargıtay 11. Hukuk Dairesine taşındı.
Yargıtayda murafaa talebi ikrar edilen ve duruşmaya buluşunun birlikte gitar saplarını da götürücü Gül, bulmuş bulunduğu sap sisteminin toy ve yarayışlı manken bulunduğunu savundu.
Bilirkişi raporunda toprak alan, "telli çalgılarda metal kullanımının toy bulunmadığı fakat Gül'ün uyguladığı kaplanmış metal sap uygulamasına elan ilkin tek rastlanmadığı" yönündeki ifadeye sonucunda dikkati çekici Yargıtay, Yavuz Gül'ü yerinde buldu.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, Gül'ün buluşunu tescil ederek, davalının 1000 liralık maddi, 6 bin liralık ödence davası ödemesini karara bağladı.
"Bunu değerlendirmek arzu edenler beni arayabilir"
Yavuz Gül, AA muhabirine, buluşunun yargı çeşidinden da tescil edilmesinden şişman sevinme duyduğunu dile getirdi.
Frankfurt Müzik Fuarını senelerdir izlem ettiğini aktaran Gül, burada çalgı yapımcılarının icra ettikleri yenilikleri gördüğünde putrel ve gayrı etraflıca saplı telli sazlar düşüncesince bu modeli geliştirdiğini aktardı.
Yargı sürecinde üniversiteler ve uzmanların verdiği uzman raporlarına itirazları bulunduğunu özetleyen Gül, "Bu raporlarda sözde hakeza ortak mesele yokmuş, hacısı hocası bunu kullanıyormuş kademe ifadeler de vardı. Ancak etraflı tezlerini çürüttüm. Çalgı inşası ağız ağıza fiziki ortak olay. Yüksek aritmetik ve kinetik bilginiz mevcut ise bunu dizayn edebilirsiniz." niteleyerek konuştu.
Bağlamada akıbet devre genişliğinde baş döndürücü dirilik müşteri tadilat yapılmadığını vurgulayan Gül, "Bağlamada teceddüt genel anlamda süslemeyle ilgiliydi. Ancak yapmış olduğunuz yenilikle sesine ve enstrümanın ergonomisine hasiyet etmeniz gerekir." dedi.
Faydalı modellerde buluş vesikası yasalarının 10 sene esirgeme verdiğini aktaran Gül, "Patent sistemi, size ortak ihsanıhümayun kademe bu 10 yılı verir. Bu müddet dolduktan sonraları topluma bu dünyalık olur. Zaten uygulayım bilimi de hakeza gelişmiştir. Mars'a gidiliyor hakeza gidiliyor. Süre geçtikten sonraları talip hacısı hocası yapabilir. Ben de dayanak çıkarım. İzleyen yapımcılar beni arayıp, gerçekleştirmek isterim derlerse ego onlara candan dayanak veririm. Çünkü gerçekten faydalı, ömrüne hasiyet fail ortak buluş." ifadelerini kullandı.
"Hukukumuzda enstrümana bağlı açık evvel dava"
Kendisi de putrel sanatçısı bulunan avukat Salih Nazım Peker, Türkiye'de çalgı aleti yapımcılarının buluşlarının patentini edinmeyi bir fazla fazla devir boşlama ettiğini belirtti.
Yavuz Gül'ün ise yarayışlı manken vesikası aldığını ve 2014 yılından buyana devam eden ahbaplık mücadelesini de kazandığını aktaran Peker, şu şekilde konuştu:
"Yerel mahkemede kaybetmiştik. Ancak davamıza, icada baş döndürücü inanıyorduk. İlk etap mahkemesinde anlatamadık ama Yargıtayda mükemmel ortak heyetle karşılaştık. Yargıtayda duruşmalı görülmesini ikrar etti ve Yavuz Bey orada, teknesinin içerisindeki bağlanak elemanlarını, emek vermek prensibini anlattı. Harika ortak murafaa oldu. Ben duruşmada 11. Daire heyetinin gözlerinde hem heyecanı, ilgiyi ve 'biz bu vakası anladık ortak buluş mevcut hukuken korunması müstelzim ortak doğruluk ve kazanç var' düşüncesini gördüm. Duruşmanın böylelikle da Yavuz Bey'e 'Bu iş bitti' dedim baş döndürücü şükür türel mücadeleyi kazandık."
Cumhuriyetin evvel yıllarında heyecan sazına bağlı tartışmaların bulunduğunu kaydeden Peker, "Cümbüş sazı dair sorun açık mı bilmiyorum. Ben mevzuatta bulamadım. Dava olsa caba o dönemki tecim hukukuna alakadar ortak sorun olabilirdi, bizlere balya olabilecek ortak sorun olamazdı. Çağdaş düşüncesi ve endüstriyel haklar hukukumuzda, musiki enstrümanına bağlı evvel sorun bulunduğunu söyleyebilirim." dedi.
